Aldona Jawłowska drogi kontrkultury

tacja jest krytyką-wiedzy zdobytej, celów życia ekonomicznego
i społecznego, dominującej ideologii." 58
Podobny kierunek krytycznej analizy przyjmują studenci
Niemiec Zachodnich. Kryzys uniwersytetu w chwili
obecnej wskazuje, że programowanie kapitalistyczne będzie
szukać dróg rozwoju nauki i racjonalizacji nauczania,
traktowanych jako siły produkcyjne, tak aby uzyskać maksimum
korzyści. W tej sytuacji wszelkie próby, wszelkie
dążenia postępowych studentów czy pracowników zmierzające
do zapewnienia uniwerystetom autonomii muszą skończyć
się niepowodzeniem, gdyż nie prowadzą do upolitycznienia
studentów i szerszej konfrontacji z autorytetem władzy.
Reformy mogą doprowadzić jedynie do kompromisu
między biurokracją a uniwersytetami, lecz nie są w stanie
zmienić istoty rzeczy. Równie demaskatorski charakter ma
zawarta w założeniach zachodnioberlińskiego Uniwersytetu
Krytycznego analiza społeczno-politycznej funkcji nauki.
Oto fragmenty:
„Idea nauki upolitycznionej jest tak sprzeczna z tym,
jak nauka pragnie przedstawić samą siebie, ze fakt, iż
działalność naukowa może być politycznie określona jest
najczęściej uznawany za dowód nienaukowego charakteru
tej działalności. Konkluduje się, iż istotną cechą krytycznej
nauki jest brak jej upolitycznienia. Neutralność nauki
stała się więc oczywistością w kręgu obiegowych idei, które
naukowcy tworzą o sobie samych. Ta oczywistość jest
całkowicie nieuzasadniona. Nie ma nauki politycznie
neutralnej. Żadne zapewnienia, żadne dekrety
Senatu niczego nie zmienią. Lecz nauka burżuazyjna ma
rację, gdy odpiera atak skierowany przeciw niej jako
Przeciw polityce. W tej obronie spełnia ona zadanie specyficzne,
walczy przeciw emancypacji rozumu, który wyzwalając
się staje się bezużyteczny dla burżuazyjnych celów.
Ta walka nabiera wagitym bardziej, im
bardziej użytkowanie nauki przez burżuazję
jest niezbędne do podtrzymania burżuazyjnego
społeczeństwa.
«Neutralność» nauki, jej programowa ucieczka od
wszelkich kontaktów z życiem politycznym społeczeństwa
znajduje swój najbardziej widoczny wyraz instytucjonalny
58 Zob. J. L. Brau, Cours, camarade..., s. 47.
171