Aldona Jawłowska drogi kontrkultury

ekonomicznej i warunków życia w komunie. Gdy całość
ma rzeczywistą kontrolę nad decyzjami, nie grozi dominacja
przywódców. Na temat przywódców w komunie Oregon,
mówi Bob Carey, jeden z jej założycieli: „Przywódca
to ten, kto ma dostateczną ilość energii, by skupiać energię
innych ludzi i kierować ją ku czemuś dobremu. Lecz nie
wyklucza to równości, gdyż nie zawsze ten sarn człowiek
ma zdolność koncentracji. Ludzie potrzebują centrum skupiającego
ich energię. Tym centrum może być każdy z nich.
Przywództwo występuje wtedy w sferze duchowej, nie dotyczy
spraw związanych z codziennością komuny, w których
decyzje podejmuje się jednogłośnie.
We wszystkich komunach dąży się do ograniczania możliwości
ukształtowania się elit także poprzez odrzucenie
specjalizacji pracy. Problem pracy rozumianej jako zespół
czynności przymusowych, wykonywanych z konieczności
i skierowanych na inne cele niż te, które wynikają z samej
czynności, w wielu komunach właściwie nie istnieje. Czynności
porządkowe, związane ze sprzątaniem czy gotowaniem
wykonują po kolei wszyscy członkowie. W komunach
zajmujących się pracą produkcyjną, szuka się takich form
jej podziału i organizacji, żeby czynności produkcyjne mogły
być źródłem satysfakcji, by nie prowadziły do znudzenia
i rutyny. W Twin Oaks podjęto eksperyment zmierzający
do wyeliminowania poczucia alienacji pracy i ograniczenia
wynikających z niej przymusów. System organizacji
pracy nazwany credit labor funkcjonuje w sposób następujący:
grupa rozdzielających pracę (zmieniająca się co parę
miesięcy zgodnie z zasadą „nie monopolizować funkcji")
Przygotowuje listę zajęć, które trzeba wykonać w danym
tygodniu. Oblicza się godziny pracy niezbędnej do tego, by
komuna mogła normalnie funkcjonować, i wyszczególnia
rodzaje zajęć. Wymienione prace obejmują także czynności
gospodarcze i porządkowe. Członkowie zaznaczają na liście,
jaką pracę chcieliby wybrać, jaką mogliby wykonać bez
specjalnej przykrości, a jakiej zdecydowanie nie lubią. Okazuje
się zwykle, że pewne prace są pożądane, innych nikt
nie chce podejmować. Zajęcia rozdziela się w ten sposób,
by prace najmniej popularne wykonywali ci, w których
budzą one najmniej niechęci, a gdy w ogóle nie ma chętnych,
przydziela się je drogą losowania. Jednocześnie w sytuacji,
gdy ktoś musi podjąć pracę nie lubianą, uzyskuje
235