Aldona JawÅowska drogi kontrkultury
Aldona JawÅowska drogi kontrkultury
Aldona JawÅowska drogi kontrkultury
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
starczają mu identyfikacji, mówią mu, kim chce zostać —<br />
dostarczają mu aspiracji [...] pouczają go, jak ma sobie wyobrazić,<br />
że to wszystko osiągnął, mimo że tak nie jest —<br />
czyli dają mu sposób ucieczki od rzeczywistości [...] Jest to<br />
formuła fikcyjnego świata, który środki masowego przekazu<br />
stwarzają i propagują." 142 Podobnie jak kontestatorzy<br />
Mills sądzi, iż środki masowego przekazu, a zwłaszcza telewizja,<br />
odbierają potrzebę dyskusji, działają rozkładowo na<br />
małe grupy, odbierają ludziom możność racjonalnej, swobodnej<br />
ludzkiej wymiany myśli, niszcząc życie prywatne<br />
w jego najbardziej ludzkim znaczeniu. Nie spełniają więc<br />
zadania wychowawczego, lecz są siłą zgubną. Nie odsłaniają<br />
widzom lub słuchaczom ogólniejszych źródeł jego trosk<br />
czy niepokojów, nie uświadomionych żalów i na wpół sformułowanych<br />
nadziei. Nie ułatwiają człowiekowi wyjścia<br />
Poza granice swego ciasnego środowiska ani nie wyjaśniają<br />
mu znaczenia tego środowiska. W dalszej części swej krytyki<br />
Mills formułuje te wszystkie zarzuty, które powtórzył<br />
ruch przeciw kulturze. Mass-media ukazują świat pokawałkowany,<br />
znieczulają na istotne problemy przez pokazywanie<br />
ich bez rozumnego kontekstu, bez łączenia spraw ważnych w<br />
skali świata z sytuacją widzów, stwarzają sztuczne napięcie<br />
i sztuczne rozładowanie. W ten sposób dokonuje się manipulacja,<br />
neutralizowanie lub też wykorzystywanie do swych<br />
celów bardziej wyrobionej publiczności, która przejmując<br />
przekazywane wzory daje przykład innym, stając się narzędziem<br />
transmisji poglądów propagowanych przez aparat<br />
władzy. Strategia manipulacji polega na stwarzaniu pozorów,<br />
jakoby decyzje polityczne i ekonomiczne były wyrazem'<br />
woli ludu, a przynajmniej jego większości.<br />
Charakterystyka społeczeństwa amerykańskiego zawarta<br />
w książce Samotny tłum Riesmana jest także jednym ze<br />
składników obrazu podobnego przedstawionemu przez młodzież<br />
w latach sześćdziesiątych. Protest przeciw „sztucznej<br />
wspólnocie", przeciw automatyzacji, wyrażony w satyrze na<br />
amerykańską klasę średnią, zawiera te same podstawowe<br />
kierunki krytyki i ukazuje podobne przeciwieństwa życia<br />
autentycznego i „nie-życia". Jak u Marcusego i Fromma,<br />
opozycją egzystencji nieautentycznej, spłaszczonej przez<br />
142 C.W. Mills, Elita władzy, przeł. J. Rafelski, Warszawa 1961,<br />
S. 412—413.<br />
17' 259
Change language