justicia política - Biblioteca Digital Universidad de San Buenaventura
justicia política - Biblioteca Digital Universidad de San Buenaventura
justicia política - Biblioteca Digital Universidad de San Buenaventura
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
capítulo ii • las posiciones escotistas...<br />
es necesariamente verda<strong>de</strong>ro y todos los miembros se excluyen mutuamente, no<br />
pue<strong>de</strong>n coexistir. En el caso <strong>de</strong> la libertad y <strong>de</strong> la naturaleza, sólo una es posible<br />
lógicamente, pero no ambas a la vez 29 . En las relaciones: <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia/in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia;<br />
acto/potencia, un simple análisis nos muestra que cada miembro <strong>de</strong> la<br />
disyunción es la negación <strong>de</strong>l otro.<br />
Como «disyuntos trascen<strong>de</strong>ntales» son relacionados al Ser: infinito o finito.<br />
La explicación <strong>de</strong> esta relación es que la disyunción es «coextensiva» con el ser<br />
como tal. El ser sin excepción es necesario, substancia o acci<strong>de</strong>nte, absoluto o<br />
relativo 30 . El respaldo textual en la obra <strong>de</strong> Duns Scoto nos muestra que el ser,<br />
cualquiera <strong>de</strong>l que se hable, tiene en lo necesario y en lo posible, como disyuntos,<br />
sus pasiones convertibles 31 . No pue<strong>de</strong> haber entonces en el ser una condición<br />
neutral, pues la neutralidad es condición <strong>de</strong> imperfección.<br />
Por eso la libertad y la naturaleza, como principios <strong>de</strong> or<strong>de</strong>n, son perfectos,<br />
cada uno separadamente, y el uno lleva al otro y <strong>de</strong>l uno no se concluye el otro.<br />
Las dos obran disyuntivamente y no existe un tercero 32 . Sin embargo, ambos<br />
principios originarios pue<strong>de</strong>n estar en un solo ente: en Dios o en el hombre. Pero<br />
entre la naturaleza y la libertad, aunque tienen ambas una actividad ilimitada,<br />
como principios originarios, se establece una diferencia, que consiste en que la<br />
29 I. Manzano, La Via «Libertatis», in Via Scoti. Methodologica ad mentem J. D. Scot, vol I,<br />
Roma, Antonianum, 1995, p. 251.<br />
30 A. WolTeR, The Transcen<strong>de</strong>ntals and Their Function in the Metaphysics of Duns Scotus,<br />
N.Y. Franciscan Institute Publications, 1946, p. 128.<br />
31 J. Duns ScoTo, Oxon. I, d. 39, q. un., n. 13 [ I, p. 633 ]; FERNANDEZ, B. Ioannes Duns<br />
Scoti, Commentotaria, Oxoniensia, Tom. I, ad Claras Aquas, Quaracchi, 1912, pp. 1214-<br />
1215: «Istud disjunctum necessarium vel possibile, est passio entis circumloquens pasionem<br />
convertibles cum ente, sicut sunt multa alia illimitata in entibus. Passiones autem entois (e)<br />
convertibles, ut comunis immediate dicuntur <strong>de</strong> ente quia ens habet conceptum simpliciter<br />
simplicem, et i<strong>de</strong>o non potest esse medium inter ipsum et suam passionem quia neutrius est<br />
<strong>de</strong>finitio, quae possit esse medium”.<br />
32 J. Duns ScoTo, Ord. I, d. 2, pars 2, q.1, nn. 1-2 [VIII, p. 393-395]: «…dico quod quando duo<br />
principia habent modos oppositos principiandi quorum neutrum requirit aliquam imperfectionem,<br />
neutrum reducitur ad alterum ut ad prius natura, licet posset ibi esse aliqua prioritas<br />
quasi originis, vel huiusmodi. Nunc autem neutrum istorum principiorum includit aliquam<br />
imperfectionem, non magis in quantum productivum quam in quantum operativum: nec<br />
ergo unum ad alterum reducetur ut ad prius natura, nec ambo ad tertium, propter i<strong>de</strong>m, quia<br />
neutrum est imperfectum, et etiam quia illud tertium esset principium secundum rationem<br />
alterius istorum, quia interi ista non est medium in principiando, et ita si ambo reducerentur<br />
ad tertium, unum reduceretur ad aliud et i<strong>de</strong>m ad se ipsum».<br />
111