07.05.2013 Views

justicia política - Biblioteca Digital Universidad de San Buenaventura

justicia política - Biblioteca Digital Universidad de San Buenaventura

justicia política - Biblioteca Digital Universidad de San Buenaventura

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

capítulo iii • la <strong>justicia</strong> <strong>política</strong>: diversos tipos<br />

Con este panorama así resumido, la opinión <strong>de</strong> Graciano –anudada al pensamiento<br />

jurídico <strong>de</strong> <strong>San</strong> Agustín– nos indica que no es natural que en el <strong>de</strong>recho<br />

la propiedad privada vea la luz <strong>de</strong>l día pues todo es común 94 . Es a través <strong>de</strong> la<br />

costumbre o <strong>de</strong> la ley como las cosas adquieren el carácter <strong>de</strong> mío o tuyo. La doctrina<br />

que contrarresta fuerza a esta visión <strong>de</strong> cosas es la doctrina <strong>de</strong> «la pobreza<br />

perfecta», que funda así el pensamiento según el cual los bienes <strong>de</strong> arriba son la<br />

riqueza más gran<strong>de</strong>. Delante <strong>de</strong> la cita <strong>de</strong> Graciano vale la pena preguntarse si la<br />

noción <strong>de</strong> propiedad empleada por Duns Scoto proce<strong>de</strong> <strong>de</strong> aquel. Sólo en el transcurso<br />

<strong>de</strong> esta exposición <strong>de</strong> textos y autores anteriores a él, sabremos respon<strong>de</strong>r.<br />

La tradición nos muestra que la fusión <strong>de</strong> Tomás <strong>de</strong> Aquino con la filosofía<br />

aristotélica y el espíritu <strong>de</strong>l Derecho Romano ha dado como resultado la fundación<br />

<strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho privado. Esta fusión tiene una consecuencia práctica, que se visualiza<br />

claramente en los documentos <strong>de</strong> la Iglesia sobre la pobreza en los movimientos <strong>de</strong><br />

pobreza y el permiso para estos <strong>de</strong> tener bienes propios. Es <strong>de</strong> <strong>de</strong>stacar la fuerza<br />

en estos documentos que apunta al valor <strong>de</strong> la comunidad para poseer bienes,<br />

<strong>de</strong>spojando a la propiedad <strong>de</strong>l carácter individual, propiedad confirmada por la<br />

tradición <strong>de</strong> los Papas 95 . La fuerza <strong>de</strong> la propiedad común viene <strong>de</strong> la lectura <strong>de</strong><br />

los Hechos <strong>de</strong> los Apóstoles. A esta lectura se aña<strong>de</strong> la doctrina según la cual el<br />

asentamiento o seguridad es acordado por la fe, mientras está transcurriendo el<br />

siglo que aporta la inseguridad y la necesidad 96 .<br />

94 GRaciano, D. I, c. 7: «ius naturale est commune omnium nationum; eo quod ubique instinctu<br />

naturae, non constitutione aliqua, habetur, ut viri et feminae coniuncto, liberorum successo<br />

et educatio, communis omnium possessio et comnium una libertas, acquisitio eorum, quae<br />

celo, terra, marique capiuntur, item <strong>de</strong>positae rei vel commendatae pecuniae restitutio,<br />

violentiae per vim repulsio. Nam hoc, aut si quid huic simile est numquam iniustum; sed<br />

naturale equumque habetur».<br />

95 Johannis Xxii, Extravagantes, 14, 3-4: «<strong>de</strong>claratur quod possit disputari <strong>de</strong> constitutione<br />

et super constitutione alia edita per Nicolaum papam III que incipit “Exiit”, non ostantibus<br />

penis per dominium. Nicolaum appositis in ea<strong>de</strong>m constitutione. Quia nonnuquam quod<br />

coniectura pro futurum credidit subsequens experientia nocium ostendit non <strong>de</strong>bet reprehensibile<br />

iudicari si canonum conditor canones a se vel suis prae<strong>de</strong>cessoribus editos vel aliqua<br />

in eis<strong>de</strong>m contenta canonibus revocare modificare vel sospen<strong>de</strong>re stu<strong>de</strong>at si ea obesse potius<br />

vi<strong>de</strong>rit quam pro<strong>de</strong>sse».<br />

96 GReGoR. ix, Decretal Lib. II, Tit. XXIV, c. VII, p. 361: «<strong>de</strong>bitor qui iuravit; creditori nullum<br />

gravamen super re pignorata inferre donec solverit <strong>de</strong>bitum, non auditur repetus pignus volendo<br />

compensare fructus in sortem; sed <strong>de</strong>bet prius <strong>de</strong>bitum integraliter solvere et <strong>de</strong>mum<br />

rem cum fructibus in<strong>de</strong> perceptis exposcere. Ad nostram noveritis audientiam pervenisse<br />

quod, quam Petrus <strong>de</strong> Neas<strong>de</strong>m tempore guerrae, quae fuit inter carissimum filium nostram<br />

Henricum illustrem Anglorum regem et filios eius quibusdam hominibus provinciae ergni<br />

181

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!