07.05.2013 Views

justicia política - Biblioteca Digital Universidad de San Buenaventura

justicia política - Biblioteca Digital Universidad de San Buenaventura

justicia política - Biblioteca Digital Universidad de San Buenaventura

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Luis Fernando Benítez Arias<br />

Después <strong>de</strong> ver la continuidad <strong>de</strong> i<strong>de</strong>as entre Alberto Magno y el Dante<br />

Alighieri, retomamos nuevamente el hilo conductor con el primero y <strong>de</strong>cimos: él<br />

diferencia la <strong>justicia</strong> como distributiva y como conmutativa o aquella or<strong>de</strong>nada<br />

o dirigida al otro. A<strong>de</strong>más, en este texto la noción <strong>de</strong> incontractibus es, para el<br />

<strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong>l tema <strong>de</strong> la <strong>justicia</strong> <strong>política</strong> en la obra <strong>de</strong> Duns Scoto, el concepto<br />

i<strong>de</strong>ntificador <strong>de</strong>l aporte <strong>de</strong> este autor a la filosofía <strong>política</strong>, y que lo distingue <strong>de</strong><br />

las otras posiciones sobre la <strong>justicia</strong> <strong>política</strong> contemporanéas a él 114 . La riqueza<br />

<strong>de</strong> este texto es mucha, pues en él se expone también el iustum como la forma<br />

simple <strong>de</strong> la <strong>justicia</strong>, el cual, <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> la visión <strong>de</strong> la <strong>justicia</strong> legal, lo i<strong>de</strong>ntifica<br />

al político justo. No es el caso aquí introducir la distinción entre «la <strong>política</strong>» y<br />

«lo político» en la filosofía <strong>política</strong> mo<strong>de</strong>rna y contemporánea o entre la forma<br />

y la institución 115 . El problema en esta distinción <strong>de</strong> la <strong>justicia</strong> es el hecho <strong>de</strong><br />

consi<strong>de</strong>rar el valor y el uso como no siendo iguales en cada persona; por eso, la<br />

dificultad en la <strong>justicia</strong> conmutativa es saber qué es lo suum para cada uno. De<br />

ahí que la forma <strong>de</strong> la <strong>justicia</strong> o la equidad sea el comando central <strong>de</strong> ella. En<br />

el centro <strong>de</strong>l concepto <strong>de</strong> equidad se <strong>de</strong>svela igualmente la proporción. Es con<br />

base en la proporción como se reconoce el suum y la medida <strong>de</strong> esta última es<br />

el otro, alteram 116 .<br />

Pero antes <strong>de</strong> que esta doctrina <strong>de</strong> Alberto Magno sea ligada con el capítulo<br />

que concierne al pensamiento <strong>de</strong> Duns Scoto, doctrinas que a primera vista<br />

parecen compaginarse, es importante que nos <strong>de</strong>tengamos a escudriñar un poco<br />

las tesis <strong>de</strong> Tomás <strong>de</strong> Aquino, discípulo <strong>de</strong> Alberto Magno.<br />

114 alBeRTii maGni, Super Eth., V, 6, 398 [Opera Omnia, XIV, 1, p. 397]: «ad id quod obicitur<br />

<strong>de</strong> secunda <strong>de</strong>finitione dicendum est, quod illa etiam datur <strong>de</strong> iustitia in parte dicta, sed<br />

<strong>de</strong> ea datur secundum duas suas species, quas tradit hic Aristoteles, ita quod prima pars<br />

diffinitionis respon<strong>de</strong>at distributivae iustitiae, quae proprie distribuit unicuique, quod suum<br />

ets, et alia respon<strong>de</strong>at ei quae est directiva in communicationibus quae propiae consistit<br />

incontractibus» Cfr. Super Eth., V, 9, 413 [Opera Omnia XIV, 1, p. 351]: «solutio: dicendum<br />

ad primum, quod Philosophus hic intendit <strong>de</strong> iutso secundum parte dicto, quod dividitur in<br />

distributiva et directivum. Hoc enim est simpliciter iustum propter veram formam iustitiae,<br />

cum in aliis sit quaedam similitudo est modus quidam formae isutitiae, ut supra dixit in<br />

littera hic dicitur, et est politicum iustum».<br />

115 d. hoWaRd, Pour une Critique du Jugement Politique, Paris, Cerf, 1998.<br />

116 alBeRTii maGni, Super Eth.V, 7, 402 [Opera Omnia, XIV, 1, p. 341]: «praeterea ipse supra<br />

dixit quod iu<strong>de</strong>x redigit ad aequalitatem sicut in lineis, et sic iustum; sed hoc est contrapassum<br />

ergo etc. Praeterea, ipse dixit, quod medium iustitiae sumitur per proportionem et in bonis<br />

et in malis; sed proportio semper sumitur ad alterum; ergo etc».<br />

88

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!