justicia política - Biblioteca Digital Universidad de San Buenaventura
justicia política - Biblioteca Digital Universidad de San Buenaventura
justicia política - Biblioteca Digital Universidad de San Buenaventura
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Luis Fernando Benítez Arias<br />
referencia <strong>de</strong> <strong>San</strong> Agustín nos sirve para a<strong>de</strong>lantar la precisión anterior. No pue<strong>de</strong><br />
ser sujeción en un pensamiento que <strong>de</strong>clara la igualdad en todos. De esto da razón<br />
la doctrina sobre la <strong>justicia</strong> <strong>de</strong> Lactancio, quien <strong>de</strong>nuncia las consecuencias atroces<br />
<strong>de</strong> la in<strong>justicia</strong> y propone la misericordia y la igualdad en las nuevas relaciones<br />
sociales o el nuevo or<strong>de</strong>n social 98 .<br />
Para este Padre <strong>de</strong> la Iglesia, Cristo vino <strong>de</strong>s<strong>de</strong> los primeros tiempos a<br />
aportarnos su <strong>justicia</strong>, labor continuada hoy mismo como lí<strong>de</strong>r que guía 99 . Sin<br />
embargo, la historia está llena <strong>de</strong> casos en los que, a causa <strong>de</strong>l olvido <strong>de</strong> Dios o<br />
<strong>de</strong> la falta <strong>de</strong> reconocimiento <strong>de</strong> su existencia, la <strong>de</strong>sigualdad ha imperado. Es el<br />
caso, según Lactancio, <strong>de</strong> Grecia y <strong>de</strong> Roma 100 . De esta última citación, po<strong>de</strong>mos<br />
igualmente ver que la existencia <strong>de</strong> «grados» en una sociedad se contrapone a<br />
una visión <strong>de</strong> la <strong>justicia</strong> vista <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la aequitas, como es el caso <strong>de</strong> Duns Scoto.<br />
4. La doctrina medieval sobre la <strong>justicia</strong> prece<strong>de</strong>nte a<br />
Duns Scoto<br />
La primera indicación general sobre la <strong>justicia</strong> continúa siendo aquella <strong>de</strong> la<br />
<strong>justicia</strong> como una virtud. La referencia abre este período con la persona <strong>de</strong> Beda<br />
el Venerable para el cual la imagen <strong>de</strong>l templo y sus cuatro ángulos representa<br />
98 fiRm. lacTanTii, Divin Instit. V, 6 [PL VI, p. 568]: «leges etiam sibi nomine justitiae iniquissimas<br />
injustissimasque sanxerunt quibus rapinas et avaritiam suam contra vim multitudinis<br />
tuerentur. Tantum igitur auctoritate quantum viribus, aut opibus aut malitia praevalebant.<br />
Et quoniam nullum in his vestigium justitiae fuit, cujus officia sunt humanitas, aequitas,<br />
misericordia, jam super sic et timida inaequalitate gau<strong>de</strong>bant. Saeculi, autem commutatio,<br />
et expulsio justitiae nihil aliud, ut dixi, quam <strong>de</strong>sertio divinae religiones putanda est» Cfr.<br />
Divin. Instit. V, 2 [PL VI, p. 553]: «tres libros evomuit contra Religionem nomenque christianum:<br />
professus ante omnia philosophi officcium esse errorribus hominem subvenire atque<br />
illos as veram vía revocare; id est ad cultus <strong>de</strong>orum quorum numine ac majestate mundus<br />
gubernatur nec pati homines imperitos quorumdam fraudibus illici ne simplicitas eorum<br />
praedae ac pabulo sit hominibus astutis».<br />
99 fiRm. lacTanTii, Divin Instit., V, 7 [PL VI, p. 570]: «sed Deum ut parens indulgentissimus<br />
appropinquante ultimo tempore, nuntium misit qui vetus illud saeculum fuga tamque justitiam<br />
reduceret; ne humanum genus maximis et perpetuis agitaretur erroribus. Rediit ergo<br />
species illius aurei temporis, et reddita qui<strong>de</strong>m terrae, sed paucis assignata justitia est» Cfr.<br />
Divin Instit., IV, 10 [PL VI, p. 469]: «in primis igitur scire hominis oportet, sic a principio<br />
processisse dispositionem suumi Dei ut esset necesse appropinquante saeculi termini, Dei<br />
Filium <strong>de</strong>scen<strong>de</strong>re in terram ut constitueret Deo templum doceretque justitiam».<br />
100 lacTanTii, Divin. Instit., V, 14 [PL 6, p. 598]: «quare neque Romani, neque Graeci justitiam<br />
tenere potuerunt, quia dispares multis gradibus homines habuerunt, a pauperibus ad divites<br />
ab humilibus ad potentes a privatis <strong>de</strong>nique usque ad regum sublimissimas potestates».<br />
82