07.05.2013 Views

justicia política - Biblioteca Digital Universidad de San Buenaventura

justicia política - Biblioteca Digital Universidad de San Buenaventura

justicia política - Biblioteca Digital Universidad de San Buenaventura

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Luis Fernando Benítez Arias<br />

naturaleza se <strong>de</strong>termina a obrar <strong>de</strong>s<strong>de</strong> su estructura interna: ex se; la libertad, en<br />

cambio, se <strong>de</strong>termina, se auto<strong>de</strong>termina 33 . Des<strong>de</strong> este punto <strong>de</strong> vista, la diferencia<br />

se centra sobre «la efectividad», es <strong>de</strong>cir, sobre el influjo propio y <strong>de</strong>terminado<br />

hacia fuera, la influencia y el carácter hacia los otros seres, y no tanto en el ser<br />

influenciado <strong>de</strong>s<strong>de</strong> afuera (ab extrinseco). En otras palabras, al medir «la efectividad»<br />

<strong>de</strong> modo influyente, hacemos referencia a la interioridad, a la cualidad<br />

expresada. Una distinción hecha <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la facultad <strong>de</strong> producir sería formulada<br />

como la facultad que no quiere ser <strong>de</strong>terminada <strong>de</strong>s<strong>de</strong> afuera (ex se). Esta facultad<br />

es la voluntad, la cual en Duns Scoto correspon<strong>de</strong> a la facultad <strong>de</strong> la voluntad o<br />

el obrar libremente 34 . Obrar libremente no pue<strong>de</strong> ser interpretado como «espontáneamente»,<br />

pues ella escapa a los impulsos, ella no respon<strong>de</strong> directamante a una<br />

incitación que proviene <strong>de</strong> lo externo. Es el principio natural que obra siempre<br />

y cuando las condiciones <strong>de</strong>s<strong>de</strong> afuera se lo permiten; <strong>de</strong> ahí que este principio<br />

obre «necesariamente e inevitablemente» 35 . En cambio el principio libre obra<br />

intensamente según su propia voluntad.<br />

33 J. Duns ScoTo, Quaest. in Metaphysica, IX, c. 3, n.15 [VI, p.322 ]: [Opinio propia: De<br />

differentia inter naturam et voluntatem] Quantum ergo ad secundum articulum: primo<br />

vi<strong>de</strong>ndum est <strong>de</strong> dicta differentia in se, secondo <strong>de</strong> intentione Aristotelis circa ipsam. De<br />

primo sciendum est quod prima distinctio potentiae activae est secundum diversum modum<br />

eliciendi operationem. Quod enim circa hoc vel illud agat, etsi aliquo modo distinguat aut<br />

distinctionem ostendat, non tamen ita immediate. Non enim potentia ad obiectum, circa quod<br />

operatur, comparator nisi mediante operatione quam elicit, et hoc sic vel sic. Iste autem modus<br />

eliciendi operationem propiam non potest esse in genere nisi duplex. Aut enim potentia ex<br />

se est <strong>de</strong>terminata ad agendum, ita quod, quantum est ex se, non potest non agere quando<br />

non impeditur ab extrinseco. Aut non est ex se <strong>de</strong>terminata, sed potest agere hunc actum<br />

vel oppositum actum, agere etiam vel non agere. Prima potentia communiter dicitur natura,<br />

secunda dicitur voluntas».<br />

Un<strong>de</strong> prima divisio principiorum activorum est in naturam et voluntatem iuxta quod Aristoteles,<br />

in II Physicorum, duas ponit causas moventes per acci<strong>de</strong>ns, casum iuxta naturam, et<br />

fortunam iuxta propositum sive voluntatem. Si ergo huius differentiae quaeritur causa, quare<br />

scilicet natura est tantum unius (hoc est, cumscumque vel quorumcumque sit <strong>de</strong>terminate ex<br />

se est illius vel illorum), voluntas autem est oppositorum (id est, ex se in<strong>de</strong>terminate huius<br />

actionis vel oppositae, seu actionis vel non actionis), dici potest quod huius nulla est causa<br />

Sicut enim effectus immediatus ad causam immediatam comparator per se et primo et sine<br />

causa media alioquin iretur in infinitum ita causa activa ad suam actionem, in quantum<br />

ipsam elicit, vi<strong>de</strong>tur immediatissime se habere. Nec est dare aliam causam quare sic elicit<br />

nisi quia est talis causa. Sed hoc est illud cuius causa quaerebatur.».<br />

34 J. Duns ScoTo, Quaest., in Metaphys., IX, c. 1, n.4 [VI, p. 311-313]: «Similiter ista: voluntas<br />

vult et voluntas non vult <strong>de</strong>terminate, <strong>de</strong>terminatione necessaria ex se”.<br />

35 J. Duns ScoTo, Ord. I, d. 2, pars 2, q. 4, n. 3 [VIII, p. 504]: «…ultra, sed so potest esse,<br />

igitur est: tum quia “esse” ibiu “possibile” est “necessarium”, tun quia illud principium est<br />

productivum per modum naturae, igitur necessario. Consequentia patet, quia non potest<br />

112

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!