07.05.2013 Views

justicia política - Biblioteca Digital Universidad de San Buenaventura

justicia política - Biblioteca Digital Universidad de San Buenaventura

justicia política - Biblioteca Digital Universidad de San Buenaventura

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

capítulo iii • la <strong>justicia</strong> <strong>política</strong>: diversos tipos<br />

no están bajo su bendición. La tranquilidad y quietud que este acompañamiento<br />

y regulación dá, contrasta con la in-quietud procediendo <strong>de</strong>l diáblo 150 .<br />

Pero este reposo encontrado en la regla <strong>de</strong>l Señor no significa in-eficacia, en<br />

el sentido que no se es eficaz, más bien, digamos: gracias a la facultad y virtud <strong>de</strong><br />

la pru<strong>de</strong>ncia, el ser humano pue<strong>de</strong> y tiene fuerza para ser ágil, para ser operante,<br />

una realidad práctica propia a la ley. El ejercicio <strong>de</strong> la pru<strong>de</strong>ncia, facultad intelectual,<br />

mostrándose prácticamente en la operación ágil y eficaz <strong>de</strong>l or<strong>de</strong>n social 151 .<br />

Digamos entonces cognoscitivamente, el intelecto no siendo una facultad eficiente,<br />

no llevando al hombre y a la mujer a la perfección completa <strong>de</strong>l bien operativo,<br />

necesita <strong>de</strong> la pru<strong>de</strong>ncia, <strong>de</strong>finida por Alejandro <strong>de</strong> Hales como proveniente <strong>de</strong><br />

la voluntad, una facultad llevando al ser humano a la recta vivencia humana, a<br />

ser prácticamente eficaz, eficiente, ágil en la operación, esta dinámica es posible<br />

voluntariamente 152 . Viendo el proceso que toman las cosas en la perspectiva <strong>de</strong><br />

Duns Scoto, la voluntad es fácticamente operable, en cambio, la razón es llamada<br />

rectamente a vigilar aquella operación. Si esto mismo se dijese en términos<br />

<strong>de</strong> prioridad, es cierto que en el pensar <strong>de</strong> este autor franciscano, la voluntad<br />

siendo operativa, efectible, actual prácticamente, adquiere una relevancia sobre<br />

el intelecto, <strong>de</strong> ahí, que la pru<strong>de</strong>ncia viniendo <strong>de</strong> esta facultad (facere) prece<strong>de</strong><br />

simplemente los dictámenes rectos 153 . Este carácter da a la pru<strong>de</strong>ncia mayor po<strong>de</strong>r<br />

<strong>de</strong> inclinación hacia los dictámenes similares buscando un gran<strong>de</strong> compromiso,<br />

saliendo y provocando conclusiones prácticas en toda circunstancia 154 .<br />

150 s. iRinaei, Contra Haereses, lib. V, XXIV, 2 [PG 7, p. 1188]: “ad utilitatem ergo gentilium<br />

terrenum regnum positum est a Deo ( sed non a diabolo, qui nunquam omnino quietus est;<br />

imo qui nec ipsas qui<strong>de</strong>m gentes vult in tranquilo agere”.<br />

151 J. duns scoTo, Ord. III, d. 34, q. unica, n. 8 [XV, p. 494]: “qui autem est practicus circa agibile,<br />

dividitur multiplici divisione, sicut patebit in quaetione <strong>de</strong> connexione virtutum. Sive enim sit scientia<br />

pratica, sive sit pru<strong>de</strong>ntia pratica, non est unica circa omnia agibilia, sicut ibi tangetur”.<br />

152 J. duns scoTo, Ord. III, d. 34, q. unica, n. 8 [XV, p. 494]: «scientia autem speculativa, quia<br />

non perficit hominem ad bene operandum, i<strong>de</strong>o non connumeratur inter virtutes cardinales;<br />

minus enim est necessaria homini ad recte vivendum humanae quam pru<strong>de</strong>ntiam”.<br />

153 J. duns scoTo, Ord. I, d. 17, pars prima, q. 2, n. 24 [Ed. Vat., V, p. 184]: “sed non oportet<br />

illud dictamen esse a habitu aliquo intellectivo, puta pru<strong>de</strong>ntia, nec illum actum conformem<br />

dictamini elici ab habitu aliquo morali appetitivo; simpliciter enim dictamen rectum praecedit<br />

pru<strong>de</strong>ntiam, quia per ipsum generatur primus gradus pru<strong>de</strong>ntiae”.<br />

154 J. duns scoTo, Ord. I, d. 17, pars prima, q. 2, n. 24 [Ed. Vat., V, p. 184]: “tamen pru<strong>de</strong>ntia,<br />

ex primo actu (scil. Recti dictaminis) vel ex aliis pluribus rectis dictaminis generata, magis<br />

inclinat ad consimilia dictamina elicientia, hoc est ad recte conclu<strong>de</strong>ndum conclusiones<br />

syllogismorum practicorum <strong>de</strong> omnibus circumstantiis quae <strong>de</strong>bent inesse actui eliciendo”.<br />

211

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!