justicia política - Biblioteca Digital Universidad de San Buenaventura
justicia política - Biblioteca Digital Universidad de San Buenaventura
justicia política - Biblioteca Digital Universidad de San Buenaventura
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
capítulo iii • la <strong>justicia</strong> <strong>política</strong>: diversos tipos<br />
Es importante resaltar cómo siguiendo el texto <strong>de</strong> Duns Scoto, la palabra<br />
«cuando» ocupa un puesto <strong>de</strong> relevancia. Esto se explica por el hecho <strong>de</strong> la restitución<br />
requiriendo siempre, a los ojos <strong>de</strong> Duns Scoto como lo hemos leído, la<br />
circunstancia oportuna. Pero si la circunstancia oportuna apunta al momento<br />
entendido como el puerto seguro <strong>de</strong> llegada, el quién, el vocablo acompañando el<br />
cuándo, se refiere a la persona encontrándose en la oportunidad convenida. Pero<br />
la visibilidad <strong>de</strong>l puerto o la circunstancia oportuna se contrapone al secreto <strong>de</strong><br />
la persona, si la restitución es llevada a cabo por otra persona cuya cualidad es la<br />
fi<strong>de</strong>lidad. Se llama esto, <strong>de</strong> acuerdo a Duns Scoto, una restitución diferida. No<br />
olvi<strong>de</strong>mos: estas figuras <strong>de</strong> restitución son tratadas en el contexto <strong>de</strong> la penitencia<br />
don<strong>de</strong> las personas <strong>de</strong>l penitente y <strong>de</strong>l confesor realizan los roles convenientemente<br />
<strong>de</strong>terminados 207 .<br />
En la perspectiva <strong>de</strong> la penitencia, la oportunidad o la circunstancia <strong>de</strong>bida<br />
es el tiempo preciosamente <strong>de</strong>seado para hablar <strong>de</strong> un cese <strong>de</strong> activida<strong>de</strong>s por<br />
parte <strong>de</strong>l pecado cometido y confesado. Sin embargo, aun cuando, el tiempo y la<br />
cosa restituida son prepon<strong>de</strong>rantes para el acto <strong>de</strong> restitución, no cabe duda que la<br />
presencia <strong>de</strong> la persona es invaluablemente esperada. Esta presencia, en ausencia<br />
<strong>de</strong> la persona a quien se <strong>de</strong>be restituir algo tomado, es esperada en el ejercicio<br />
<strong>de</strong> dar limosna y en el contacto con los pobres. Así la restitución pasa <strong>de</strong> un bien<br />
temporal a un bien espiritual 208 . Sabemos, poltíticamente se está resaltando con<br />
este ejercicio, siendo contextualmente penitencial, el valor <strong>de</strong> la persona a la cual<br />
restituyéndole lo suyo se está valorizando en sus <strong>de</strong>rechos e integridad. El respeto<br />
acordado por la persona y sus bienes se <strong>de</strong>riva socialmente <strong>de</strong> la preocupación por<br />
las cosas públicas adjuntándose la fe pública por las cosas comunitariamente justas.<br />
207 J. duns scoTo, Ord. IV, d.15, q.2, n. 34 [XVIII, p. 340]: “Et ad istam particulam quando,<br />
possunt reduci etiam multi alii casus a praedictis. Unus specialis est, qui etiam potest reduci<br />
ad particulam quis, scilicet quando ablatio fuit occulta, tunc, non tenetur ablator se pro<strong>de</strong>re,<br />
nec per consequens per se ipsum restituere, sed per aliam personam secretam et fi<strong>de</strong>lem;<br />
et expedit quod per confessorem, quia sibi est crimen <strong>de</strong>tectum in confessione, et <strong>de</strong> eius<br />
fi<strong>de</strong>litate, quod restituat fi<strong>de</strong>i suae commissum, satis <strong>de</strong>bet credi; potest ergo hic differri<br />
restitutio, quousque voluntas talis personae, et opportunitas habeatur”.<br />
208 J. duns scoTo, Ord. IV, d.15, q.2, n. 35 [XVIII, p. 341]: “Ad aliud patet quod non est maior<br />
sumptus ponendus in missione, quam valeat illud quod mittitur, sed expectanda est praesentia<br />
personae, si quandoque credatur haberi. Si tamen non credatur haberi, nec nuntius interveniat<br />
sine nimiis sumptibus, tra<strong>de</strong>ndum est parentibus, qui si non adsint, dandum est pauperibus;<br />
universaliter enim dando eleemosynam pauperibus pro aliquo, datur et bonum spirituale, et<br />
in hoc fit restitutio possibilis, quando non potest sibi reddi bonum temporale”.<br />
229