justicia política - Biblioteca Digital Universidad de San Buenaventura
justicia política - Biblioteca Digital Universidad de San Buenaventura
justicia política - Biblioteca Digital Universidad de San Buenaventura
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
capítulo i • fuentes <strong>de</strong> la teoría <strong>de</strong>...<br />
esto es la <strong>justicia</strong>. El argumento <strong>de</strong> ver siempre aquello correspondiente al otro,<br />
respetarlo y, sobre todo, reconocerlo es consi<strong>de</strong>rado como la tarea primordial <strong>de</strong><br />
la <strong>justicia</strong> 106 .<br />
La tesis sobre la <strong>justicia</strong> como la voluntad permanente y constante <strong>de</strong> dar<br />
a cada uno lo suyo, encuentra en «la inocencia» un lugar <strong>de</strong> honor. Esta tesis es<br />
expuesta <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la obra <strong>de</strong> Duns Scoto con la cual se iluminará el trabajo <strong>de</strong> ver<br />
en la <strong>justicia</strong> la representación y la vivencia <strong>de</strong> aquel estado <strong>de</strong> inocencia, propio<br />
<strong>de</strong>l tiempo anterior a la caída <strong>de</strong> Adán. La inocencia es señalada como la unidad y<br />
sobre todo como la integridad <strong>de</strong> la persona; esto conce<strong>de</strong> dignidad 107 . La inocencia<br />
procura nobleza al alma 108 . No <strong>de</strong>scansamos <strong>de</strong> repetir lo importante <strong>de</strong> este<br />
argumento <strong>de</strong> gran<strong>de</strong>za, <strong>de</strong> nobleza colocado en la <strong>justicia</strong>, pues él es retomado<br />
y <strong>de</strong>sarrollado por Duns Scoto.<br />
Conviene <strong>de</strong>cir, en este recorrido por los Padres <strong>de</strong> la Iglesia y por algunos<br />
otros pensadores, que hemos <strong>de</strong>scubierto la presencia <strong>de</strong> algunos elementos <strong>de</strong><br />
lectura reiterativos sobre la <strong>justicia</strong>, como también noveda<strong>de</strong>s en el sentido y<br />
modo <strong>de</strong> consi<strong>de</strong>rar esta práctica. Este ensamble <strong>de</strong> visiones y modalida<strong>de</strong>s dan<br />
paulatinamente un sentido más riguroso a la <strong>justicia</strong>. Lo riguroso <strong>de</strong>l concepto se<br />
percibe en las extensiones lógicas, religiosas, prácticas tomadas por el concepto.<br />
Por eso cada paso dado hacia el pensamiento <strong>de</strong> Duns Scoto es un crecer en la<br />
rigurosidad pedida por la <strong>justicia</strong> y alcanzada en ella.<br />
Una consigna general entre los autores <strong>de</strong>l siglo xii es el abordar el tema <strong>de</strong><br />
la <strong>justicia</strong> como totalidad, como cumplimiento, perfección, que se realiza en la<br />
fe y en la actividad, en la vivencia <strong>de</strong>l amor. Tanto la vida privada como la vida<br />
106 ciceRon, Somnium Scipionis, I, 5, Paris, Librairie Hachette et C, 1911, p.16: «ad quem ut<br />
veni, conplexus me senex conlacrimavit, aliquandoque post suspexis ad caelum, et: «Grates,<br />
inquit, tibia go, summe Sol, vobisque, reliqui Caelites, quod ante quam ex hac vita migro,<br />
conspicio in meo regno et his tectis».<br />
107 alcuini, Dialog. De Rhet et Virt., 330 [PL CI, p. 944]: «justitiae rationem expone. Justitia<br />
est habitus animi unicuique re propiam tribuens dignitatem. In hac divinitatis cultus et<br />
humanitatis jura et aequitas totius vitae conservatur».<br />
108 alcuini, Liber <strong>de</strong> Virtutibus et Vitis, 35 [PL CI, p. 637]: «justitia est animi nobilitas unicuique<br />
rei propiam tribuens dignitatem. In hac divinitatis cultus et humanitas jura et justa<br />
judica, et aequitas totius vitae conservatur…Primo sciendum est quid sit virtus. Virtus est<br />
animi habitus naturae <strong>de</strong>cus, vitae ratio morum pietas, cultus, divinitatis, honor hoiminis,<br />
aeternae beatitudines meritum».<br />
85