24.01.2013 Views

Euskal gramatika lehen urratsak. I - Euskaltzaindia

Euskal gramatika lehen urratsak. I - Euskaltzaindia

Euskal gramatika lehen urratsak. I - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Euskal</strong> Gramattka. Lehen Urratsak-I<br />

(280) Etxe bi (mugagabe) :#- Etxe biak (mugatua)<br />

Nolanahi ere, puntu hau eztabaidagarri gerta liteke. Nonna bezala, eta eman<br />

dugun arrazoiagatik (trukaketagatik), etxe bat-en ordez eta balio beretsuaz<br />

etxea esan daiteke, baina ez etxe bata, hau mugatua baita, etxe biak edo bost<br />

etxeak bezalaxe. Beraz etxe bat eta ette bata ez da gauza bera:<br />

(281) (a) Aim batek ba omen zibJen bi seme ta bi alaba. Alaba bata handia omen<br />

zen em bestea, ordea, txiki txikia<br />

(b) Nagusi batek bi etxe omen zibJen. Etxe batean Aste Saindua pasatzen<br />

amen zuen, em bestean, berriz, udako oporrak<br />

(Azken adibide honetan sinkretismo osoa gertatzen da mugatu eta<br />

mugagabearen artean, batetanlbatean bereizketarik egin gabe. <strong>Euskal</strong>ki askotan<br />

gertatzen da hau).<br />

Berriki entzuna dugu ere (Unibertsitateko ikasturtea hasterakoan,<br />

Errektorearen hitzetan):<br />

(282) ...hizkuntza bataren eta bestearen nonnalizazioa....<br />

(edo antzeko zerbait)<br />

Literaturan ere ez dira adibideak falta:<br />

(283) (a) NoIacoac ordea? Araco Davidec esan zibJen bezalacoac, chit asro:jakiflac,<br />

gau batac besteari alear... (Larramendi, 5)<br />

(b) Oraindaf'io sortu diran argiac izan dira argi au 000 ori, argi bata 000<br />

bestea, argi illunago 000 arrazago... (Larramendi, 2)<br />

(e) Bada bakea eta bakea. Bake bata Jaungoikoarena da ta bestea etsai<br />

galgarriarena (Mendiburu, 301)<br />

(d) Zenbat neke dakarten lan batak em beste guziak badaki dakienak zein<br />

andia den gaitzerako gure grifia ta zein nagi astuna gauz onerako gure gogoa<br />

(Mendiburu, 304)<br />

(e) Begiratu zion Apostol batak besteari ta galdetu zion: Au zer da?<br />

(Mendiburu, 321)<br />

(f) Seme bata escolauba da, libum zalia; badaqui erdera, ta eusqueratuten<br />

deuscuz, gaba igaroteco, iracurri dituban ipuinak, bafla ipuin onac, garbi ta<br />

ifloren calte bagacuac (Mogel, 95, 96)<br />

Esan dugu bat zenbatzailea eta -a artikulua elkarrekin truka daitezkeela<br />

zenbait kasutan eta arrazoi horregatik ette bat-en pareko edo kidea, etxe bata<br />

102

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!