Euskal gramatika lehen urratsak. I - Euskaltzaindia

Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-[
3.2.1.21. Esaerak
a) Talde batetan baldin bagaude eta talde honetako lagunen kopurua aipatzen
badugu honelako esakerak erabiltzen dira euskaraz:
(438) (a) Maritxu, Jon eta hirurok joango gara
(b) Zuek eta Iauron arlcan egingo dugu
(e) Karmele eta biok ezkonduko gara
Horí esaterakoan badakigu lehenengo kasuan hiru garela (Maritxu, Jon eta
ni). Bigarrenean ere, lau izango gara (zuek hirurak eta ni, hain zuzen ere).
b) Datari buruz ari garelarik, gaur astelehena baldín bada eta hurrengo nahiz
lehengo astelehenaz zerbait esan nahi izanez gero, forma hau erabiliko dugu:
(439) Gaur zortzi
Berdín beste egunekin ere:
(440) (a) Hurrengo larunbalcan zortzi (hurrengo larunbatean ez, baizik eta
hurrengo asteko larunbatean)
(b) AlZO zortzi clorri zen Amerikctalik eta bihar hamabosthartuko omen du
bcrriz ere hcgazkina
3.2.2. Zenbatzaile zehaztugabeak
Orain arteko orrialdeetan zenbaki zehatz batí egiten zitzaion erreferentzia eta
horrexegatík zenbatzaile zehaztuak deitu ditugu. Dena dela, zenbatasun hon
gutxi gorabeherakoa baizik ez da zenbait kaslltan, esanahia bakarrík hartzen
baldín bada kontutan. Horrela, mutil bat diogunean badakigu zenbat mutili
buruz ari garen hitz egiten, baina mutilen hat esaten dugunean ez dugu
zenbakirik zehazten. Hala ere, biak sanll ditugu zenbatzaile zehaztuen artean,
formalki bederen zehatzak direlako.
Zenbatzaile zehaztugabeen kontlla diferentea dllgu: hemen ez da inoiz
zenbaki zehatzik adierazten, handia nahiz txikia izan daitekeen mu1tzoa baizik.
Bestalde, hauek ere bakar bakarrik nahiz izen edo izenki baten ezker edo
eskuinean ager dakizkigllke. Ondoko hauek ditllgu garrantzizkoenak.
140