Euskal gramatika lehen urratsak. I - Euskaltzaindia

Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-[
genuke nora (edo norengana) kasuaren bidez, eta ez, Axularrek bezala, nongo
(eta zertako), ez zertarako, kasuarenez.
Alegia, emaztetako gutizia eta jateko gogoa eta igeritako galtzak biziki
antzeko dira, hegoaldekook emaztetarako gutizia hobeki esana legokeela uste
bagenu ere.
Guztiau, haatik, geroxeago norako/zertako galdekariez ihardutean argiago
geldituko da.
Esan dezagun, azkenik, -ko atzizkiaz, ere mintzatzen garela Adjetiboa
izeneko kapituluan, hau da, bigarren ataleko 4. kapituluaren 3. puntuan.
1.4.4. ADLATIBOA (-ra)
1.4.4.1. Forma
Esanak errepikatzen aritu gabe, gatozen lehenik kasu honen atzizki formak
aztertzera. Hauek, gainera, beraietatik sortzen diren beste atzizki konposatu
askotxo dituzte eta bana-bana aztertu beharko ditugu, berarizko arazoak baititu
bakoitzak, hizkuntzaren historia ez ezen, egungo eguneko euskalkietako forma
eta erabilera desberdinak ere gogoan hartzen baditugu.
Kasu honen forma nagusia deritzakegllna singlllarrean -ra da eta pluralean
-elara, mugagabean, aldiz, -tara izen oinarria bokalez eta -etara kontsonantez
amaitua bada. Galdekaria, berriz, nora da. Ikus paradigmak edo taulak,
deklinabide hurbila delakoan -0- age11zen baita mugagabe eta pluralean; eta
gainera, kontsonantez amaitllriko lekll izenez -a soita har baitezakete; hala nola,
Pari.m. Zarautza, Eibarra; Madrilla, dio Mendiburuk.
Iparraldeko euskalkietan, halere, -ra horren ondoan -rat ere erabiltzen dute
eta norat galdetzen. Bata eta bestea zertan diren bereiz ez dagokigu hemen
adieraztea, hizkuntzalarien arteko eritziak ere ez baitatoz bat eta egungo
egunean nahasi samar erabiltzen baititllzte hangoek berek.
Bizidlln direlakoek bere aldetik -ra ordez -(ren)gana hartzen dute singular
mugatuan, -ren- atzizkia aukerakoa delarik, gorago esan bezala, singularrean
bederen. Pluralean beti da atzizkia -engana; mllgagabean -(r)engana, izen
oinarriaren azken bokalaren nahiz kontsonantearen arabera. Ikus taulak.
252