Euskal gramatika lehen urratsak. I - Euskaltzaindia

Euskal Gramatika. Lehen Urraisak-I
(561) (a) Liburu horiek aitonak erosiak dira
(b) Mutil hori nobela ugari irakurria da
Dena dela, partizipioaz gorago esana gogora bedi.
4.2.2.2.2.2. Lotura aditza izan delarik osagarri predikatiboa adjetiboz ez,
izenez edo izen sintagmaren batez osatua egon daiteke. Izen sintagma horren
erreferentzia zehatza bada ez da dudarik: mugatua izango da:
(562) (a) Andoni gure irakaslea da
(b) Andoni atzo ikusi genuen mutila da
Baina izen horrek zerbait orokorra adierazten badu, nolabaiteko adjetibo
madura edo, interpreta daitekeena, nahiz eta berez izena izan, orduan zilegi da
mugatzailerik gabe ematea osagarri predikatibo hori:
(563) (a) Andoni irakaslea(a) da
(b) Ni naiz testigu, ta (...) ni ncrau naiz Juez (J.B.A..,322)
(e) Eccr eccra biurtzcn du mcscdc, cdo mesede izan citequcan gauza (J.B.A.,
344)
(d) Ez niaquian becatu cirala (J.B.A., 157)
(e) IsiIlic uzten dituen gauza gucicn ordain da (...) emalen diocn alabanza
(J.B.A.,85)
(f) Ccru orice Jaunarcn vicilceuarcn atari bcslcric cz dira (J.B.A.,350)
(g) Zan (...) lurrceo gauza"gucien Jaun, ctajabe (J.B.A.,98-99)
Hala ere, bestelakoak ere eman daitezke:
(564) gucrala Jangoico beraren semeac, Jesu-Cristoren senideac. ta ceruco
erreñuaren herederoac (J.B.A.,278)
4.2.2.2.2.3. Hala ere, lotura aditza izan izanarren, badira zenbait adjetibo
mugatzailerik gabe agertzeko joera dutenak, zoriontsu, dohatsu, libre, berdin:
(565) (a) Zoriontsu zara? (=Zoriontsua zara?)
(b) Libre da gizona nahi ducna cgitcko
(e) Gucioc gucra berdin... (J.B.A., 233)
Era berean, badira zenbait adjetibo beti osagarri predikatiboan agertzen
direnak eta inoiz ez ¡zen sintagma baten barnean beste adjetiboak bezala: gai.
170