Euskal gramatika lehen urratsak. I - Euskaltzaindia

Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-[
1.3.1.2.2. Perpaus iragankorretako objetu zuzena da. Ronela, kasu honetan
paratzen ditugu zenbait aditz trinkoz eta ukan aditzaz baliaturikjokatzen ditugun
bestelako aditzetan ere agertzen zaizkigun objetu zuzenak:
(33) (a) Gizona dakar
(b) Gizona sartu du
Kontura gaitezen, bada, gizona dator / gizona dakar eta gizona sartu da /
gizona sartu du bikoteetako gizona hitzak bi funtzio desberdin dituela: subjetua
kasu batean eta objetua bestean. Baina bietan kasu berberaren aurrean gaude.
1.3.1.2.3. Perpaus kopulatiboetako predikatu osagarria ere nor kasuan
agertzen zaigu:
(34) Etxe hau palita da
Remen jarritako adibidean polita atributua adjetiboa dugu eta -a
mugatzailea darama. Sarri askotan, ordea, ez da batere erraza bereiztea non
dauden predikatu osagarri eta aditzondoaren arteko mugak:
(35) Azoka honelaI1 merke sallzcn rura txerriak
Ikusten denez, merke horí ere atributuaren lekuan dago eta ez darama -Q
mugatzailea. Beraz, oso zaila da horreJako kasuetan adberbioa edo beste zerbait
den erabakitzea. Antzera beste kasu hauetan ere:
(36) Egarri naiz
Zer da kasu honetan egarri? lzena, izenondoa, aditzondoa? Ez dugu kontu
hau zehaztuko: esan dezagun, dena deJa, predikatu osagarria izena edo
izenondo denean nor kasuan dagoela.
1.3.1.2.4. Pisua, neurria, prezioa, tokia, modua, denbora eta bestelakoak
adierazteko erabiltzen dugu kasu hau:
224
(37) (a) Bi aste egonen da hemen
(b) Duela zazpi urte etorri zen