Euskal gramatika lehen urratsak. I - Euskaltzaindia

Berauen kasuak::
edonondik
edonora
e.a.
nondiknahi
noranahi
nonbaitetik
norabait
inondik
inora
2. Adberbioa
[non, inondik, inora, etab., baiezko ez diren perpausetan erabiltzen dira.
Nonbait aditzondoak: leku esanahiaz beste, moduzkoa ere badu eta itxuraz
000 esan nahi du:
(316) Bost negar egiteko nonbait jaio giflan (Muflagorriren bertsoa)
Nonbait hor esaerak, berriz, gutxi gorabehera edo adierazten duo
[nondik ere orobat, leku esanahiaz beste, moduzkoa ere badu eta segursegur
edo adierazteko erabiltzen dugu. [nondik ere ez eta inondik inora et,
berriz, inola ez, esan nahi dute.
(317) Gerrak ez dakar onik inondik inora (Mufiagorriren bertsoak)
Konposatu hauei maiz erasten zaie ere partikula, kutsu berezia emanaz. Edoeta
-nahi osagaiez eratuei esanahi kontzesiboa ematen die. -bait eta i- osagaiez
sortuak, berriz, indartu egiten ditu:
(318) (a) Noranahi ere joan den, noranahi joaten bazara ere
(b) Inora ere ez, inora ez
e) Bestelakoak:
aleJe, gertu, hurbil, urre, urrun, urruti...
Aditzondo hauetako batzuk izenondo dira jatorriz (leku hurbila, mendi
urruna...) edo izenak (alde...) testuinguruaren eraginaz aditzondo bilak:atuak.
Maiz, gainera, deklinaturik agertzen dira: aldean, gertutik, urrutira... Berezi
behar dira, halere, hurbiletik, urrunetik (izenondo) eta hurbildik, urrundik
(aditzondo).
Maila marka eta aditzondoak onartzen dituzte: oso gertu, ondo gertu,
gertuago, gertuegi, gertuen(a), hurbilen(ik)... Orobat, batzuk bederen,
adierazkorrak:: urrutitxo...
329