Euskal gramatika lehen urratsak. I - Euskaltzaindia

Euskal Gramattka. Lehen Urratsak-I
Dena deIa, bihurkariez egin dugun bezala, elkar-en erabileraz beste oharño
bat ere egin daiteke, gauzak dauden baino nahasiago egin ez ditzagun.
Euskaldun askok nork-elkar-aditz iragankorra egitura jatorra erabili ordez,
nahiago du, erdarak horretara bultzaturik ziur asko, beste honako egitura hau:
nor-aditza iragangaitza. Adibidez:
esan beharrean,
Edo:
esan beharrean:
(145) Elkar ikusiko dugu gcro
(146) Ikusiko gara
(147) Elkar maite dugu
(148) Maite gara
Dena deIa, inoIa ere ez:
(149) *Elkar ikusiko gara
Aditzak berez iragangaitzak direnekin esana dugun bezala, ez dago Iekurik
elkar objetu gisa erabiItzeko. Baina aditza iragankorra bada, erreprozitatea
adierazi nahi bada, bistan da elkar-ez baliatu behar duguIa:
(150) (a) Guk elkar jo genuen
(b) Zuek elkar gorrotatzen duzuc
Aditz batek bi erabilera baditu, bata iragankorra eta bestea iragangaitza (hU,
jantzi, erre eta antzekoak, non bata erazlea den) orduan elkar-dun esapidea eta
aditz iragangaitzaz baliatzen dena ez dira, inolaz ere, zentzukide. Adibidez:
66
(151) (a) Guk elkar jantziko dugu *" Gu jantzi egingo gara
(b) Gizon horiek clkar hil behar dute *" Gizon horiek hilgo dira
(e) Horiek clkar errctzen dute *" Horick erretzen dira