Euskal gramatika lehen urratsak. I - Euskaltzaindia

(b) Mutil-ari einan gcnion lapitza
(e) lkasle-ei csan genicn etortzeko
(d) Mutil-ci cman gcnizkien lapitzak
1.3.3.2. Funtzioa eta erabilera
Funtzioz bigarren objetua edo zehar objetua markatzen du:
(70) Anttonek Laurari eman dio pilota
1. Deklinabidea
1.3.3.2.1. Nor eta nork kasuekin gertatzen den modura, kasu honek ere
aditzarekiko komunztadura zaintzen du:
(71) Anttonek Laura eta Xabierri eman die pilota
Hala eta guztiz ere, badirudi zenbait hiztunen artean ez dela beti betet7.en
arau hau eta beste kasuetan baino askatasun handiagoa dagoela. Antza denez, -í
kasu marka hartzen duen izen sintagma agerian dagoenean errazago askatzen da
araua:
(72) (a) Erran zuen Yaunac ncre Yaunal (Etxenike,loo)
(b) Orduan. Jesusee erran zuen bere discipuloci (Etxcnike,82)
(e) Orduan errcguec erraln du escuficco aldcan direnei (Etxenike,llO)
(d) Beste hcrrialdatoer eskatzen zuen orduan... (Etxeparc,294)
Baina datiboan dagoen izen sintagma ez badago agerian, nekez apurtuko da
komunztadura:
(73) (a) Eta urbildu"ic aren gana tentazalca, erran cion...
(b) Ccñee erresponditu cion, eta crran... (Etxcnike, 43)
Nolanahi ere, idazle gehienskoenek (elkarrizketan ez, aunitzetan) behar
bezala zaintzen dute komunztadura:
(74) Baldin lurreko Errege bati behar-ondoko bat emaiten diocnac gaztigu
handiagoa merezi badu... (Ax., 391)
Hori horrela izanik badirudi komunztadura beti zaindu beharko genukeela
batasun bidean aurreratu nahi baldin badugu, hori baita, hain zuzen ere,
hiztunen artean hedatuenik dagoen jokabidea.
231