Euskal gramatika lehen urratsak. I - Euskaltzaindia

Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-[
b) Zenbatzaileak: asko, gutxi, zenbait, bi, hiru, hamar... Hauetako batzuk a)
sailekoekin elkar daitezke; beste batzuk, ordea, ez (ikus Zenbatzaileak,
geroago).
e) Nolakotzaileak: edozein, zernahi, eta abar.
Orain arte esanak kontuan hartuta, esan dezakegu euskaraz
(±Inugatzaile)tasunaz balia gaitezkeela izen sitagmak sailkatzeko.
(+mugatzaile) azaltzen denean, esan nahi da izen sintagmak mugatzailea
(artikulua nahiz erakuslea) hartuko duela. Alabaina, (-mugatzaile) aza1tzen
denean, izen sintagmak ez du mugatzailerik hartuko.
Baina nolajakin noiz dagokion tasun bat eta noiz bestea izen sintagma bati?
Printzipioz, esango dugu euskaraz izen sintagmak mugatuak direla, mugagabe
izateko arrazoirik ez dagoen bitartean. Alegia, izen sintagma noiz izango den
(-mugatzaile) ikusiko dugu, eta, horrenbestez, ondoko zerrendan sartzen ez
diren kasuetan, izen sintagmak, mugatzailea edo erakuslea hartu beharko duo
Artikuluaz ariko gara lehenik.
3.1. Mugatzaileak
3.1.1. Artikulua
Izen sintagma batetan ez zaigu -a edo erakuslerik azalduko honako kasuotan
(atal guzti honetan ikus Zenbatzaileak eta bereziki, 3.2.1.4.):
a) Izen sintagman zenbatzaileren bat azaltzen denean:
(190) (a) Gizon askok parte harlu zuen billZarrcan
(b) Ez dakil zcrgalik egilen duzun horrenbeste lan
(e) BOSlliburu irakurri bchar diluzue ikasLaroan zehar
(Hala ere kontutan izan, zenbatzaile zehaztuak mugatzailearekin elkar
daitezkeela: irakurri ditut bost liburuak).
Kantitatea, neurria, adierazten duten izen sintagmak ere zenbatzailea
daramatenez, mugagabeak ditugu:
78
(191) (a) Bosl kilo sagar croslcko agindu dil amak
(b) Lau metro oihal bcharko duzu soincko hori joslcko