Euskal gramatika lehen urratsak. I - Euskaltzaindia

Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-I
Adibideak:
1) Zenbait haran kurritu dugu gure bizitzan; Ansoko harana oso palita da; Euskal Rerriko
haranak ikusgarriak dira. 2) Ez dugu honelako haranik ikusi. 3) Zenbait haranek liluratzen
nau; Belaguako haranak liluratu egiten nau; Euskal Rerriko haranek liluratzen naute. 4)
Zenbait harani higuin diot; Leitzarango haranari argazkiak atera dizkiote; Galiziako haranei su
eman diete. 5) Zenbait haranetan ez naiz gustora ibiltzen; Leitzaran haranean zuhaitz asko
dago; Gipuzkoako haranetan pinu asko dago. 6) Zenbait haranetako pagadiak hondatuta daude;
Leitzaran haraneko autobiak kezkatzen nau; Gipuzkoako haranetako ibaiak zikin daude. 7)
Zenbait haranetara(t) joatea atsegin zait; Ansoko haranera(t) joatea atsegin zait; Galiziako
haranetara(t) joatea atsegin zait 8) Zenbait haranetarantz abiatu dira; haranerantz abiatu gara;
soldaduak Gipuzkoan dauden haranetarantz abiatu dira. 9) Zenbait haranetaraino iritsi dira;
Leitzaran haraneraino iritsi dira; Espainiako haranetaraino iritsi ziren kalteak. 10) Hiru
haranetatik datoz fruitu hauek; Ansoko haranetik datoz fruituak; Belagua eta Zurizako
haranetatik etorri dira mendizaleak. 11) Zenbait haranen edertasunak liluratzen nau; Leitzaran
haranaren edertasunak liluratzen nau; Gipuzkoako haranen edertasunak liluratzen nau. 12)
Hainbeste haranekin ez dakigu zer egin; Ror agertzen direnetatik, dudarik gabe, Baztango
haranarekin geratzen naiz; Gipuzkoako haranekin dirua egin nahi dute. 13) Hainbat haranez
hitz egin dute; Ansoko haranaz hitz egin dute; Nafarroako haranez fllminak bota dituzte; 14)
Hainbat haranengatik ez nuke pausurik emanen; hau bezalako harana(ren)gatik ez nuke
pausurik emanen; herriko haranengatik egin dute guzti hau. 15) Edozein haranentzat /
haranendako hau izaten da hoberena; haranarentzat / haranarendako hau izaten da hoberena;
haranentzat / haranendako ez dakigu zer egin; zein haranetako bidea da hau?; haraneko bidea da
hau; haranetako bidea da hau; zein haranetarako bidea da hau?; haranerako bidea da hau;
haranetarako bidea da hau; haraneko hogei zuhaitz landatu dute; hemendik begiratuz harantzat I
harandako bar daiteke, baina ez da hala.
Oharrak:
- n-ez amaitzen direnekin (eta -l-ez amaitzen direnekin ere) ondoko -t- horrek ahostasuna
galtzen du eta -d- bihurtzen da: "haran+ta1co" = harandako (bestela ere irundar hitzean gertatzen
den bezalatsu).
- Ikusten denez, eta hemendik aurrera bcti gauza bera gertatuko da, haraneko izan daiteke
leku genitibo singularra edo destinatibo banatzaile mugagabea. Formaz ez dago
desberdintasunik, baina destinatiboaren kasuan mugagabean jarri dugu, hor ez baitago inolako
opasiziorik.
430