Euskal gramatika lehen urratsak. I - Euskaltzaindia

(e) Hark ikusi du (nork sing.)
(d) Haick ikusi dute (nork plur.)
(c) Hari cman diot (nori sing.)
(1) Haici eman dict (nori plur.)
3. Determtnatzaileak
Sintagma horiek zenbatzaile batek osaturik (eta ez, nahitaez, artikulu edo
erakusleak) ager dakizkiguke:
(408) (a) Filmc bat ikusi...
(b) Bost filme ikusi...
(e) Gizon batck ikusi...
(d) Bost gizon ikusi. ..
(e) Andre batí eman .
(1) Bost andrcri cman .
Nola paratzen dugu kasu hauetan aditz laguntzailea? (ikus beste
xehetasunetarako, Numeroa).
a) Zenbatzailea bar baldin bada, aditz morfologian singularra ageriko da beti:
(409) (a) Filme bat ikusi dut (nor)
(b) Gizon batek egin du (nork)
(e) Andre batí eman diot (non)
Hau da, bat horren ordez artikulua balerama bezala.
b) Zenbatzailea ez baldin bada bat, besteren bat baizik, eta sintagma osoazenbatzaileaz
gain- artikuluak mugatzen baldin badu, aditz morfologian
pluralaren aztarna ageriko da:
(410) (a) Lau filmcak ikusi ditut (nor)
(b) Bost gizonek egin dute (nork)
(e) Bost andrcci eman diet (non)
e) Gainerako kasu guztietan singularrez edo pluralez ageriko da aditza.
Idazle batzuek singularrez bakarrik erabiltzeko joera dute eta zubereraz ere ­
neurri batean behinik behin- horrela jartzen da, baina hori ez da nahi ta
nahiezko araua, ondoan jartzen ditugun adibideek ongi aski erakusten
digutenez. Horrenbestez, bietara ikusiko dugu:
(411) (a) Hiru filme ikusi dut (nor)
(b) Hiru filme ikusi ditut
(e) Hiru ikusi ditut
131