Euskal gramatika lehen urratsak. I - Euskaltzaindia

Euskal Gramattka. Lehen Urratsak-I
1.5.2.3.12. Aditz izenaren objetua, bi modutara ezar daiteke:
a) Absolutuan:
(207) (a) Gauza ederra da euskara ikastea
(b) Diamante bat saltzera etorri natzaizu
(e) Donibanen ibiltzen dira diru pixka bat biltzeko
(d) Gauza hauek esaten ibili da
(e) Anaia bat gu laguntzen ari da etxean
b) Edute-genitiboan:
(208) (a) Gauza edcrra da euskararen ikastea
(b) Diamante baten saltzcra etorri natzaizu
(e) Donibanen ibiltzen dira diru pixka baten biltzcko
(d) Gauza hauen esaten ibili da
(e) Anaia bat gure laguntzen ari da etxean
Hemen ere objetuak zentzu orokor eta mugagabea izanez gero, genitiboaren
ordez oinarri-forma ager daiteke, adibidez: Onddo bUtzen ibili da.
Baina -tzen edo -ten atzizkia daraman forma aditz jokatuaren elementua
denean, objetu zuzena obsolutoan behar du:
(209) (a) Gauza hauck esatcn ditu (em ez *gauza hauen)
(b) Anaia balck gu lagunlZcn ginlucn (czin esan gure herncn)
1.5.2.3.13. Zenbait euskalkitan, bat edo beste, bat edo bat, bat edoren bat,
zenbait adierazteko izen sintagma edute-genitibo mugagabean doa eta honen
eskuinetara bat edo batzu erabiltzen dira:
(210) (a) Gizonen bat etorri da
(b) Libururen balZu crosiko diLut
Egitura bera zenbakiekin erabiliz, kopuruaren ez-zehaztasuna adieraz
daiteke:
286
(211) (a) l/ogeiren bat urle ditu gure lagunak (= hogei bat)
(b) l/amabosten bat tonelada galdu dira (= hamabost bat )