Euskal gramatika lehen urratsak. I - Euskaltzaindia

More documents

Recommendations

Info

<strong>Euskal</strong> Gramatika. Lehen Urratsak-[ Axularrek noreraino darabil eta bizkaieraz atzizki hori -ragino ere izan daiteke eta hala izan da. Leizarragak, aldiz -rano dio: Leguerano eta abar. Halaz ere noraino da galdekari honen formarik zabalduena eta batua, eta -raino atzizkia. Hala esan ohi dugu teilaturaino, dorre puntaraino, leporaino, tontorreraino, adarreraino... Mugagabe eta pluralean -(e)taraino, noski: izarretaraino, Ameriketaraino, oinetaraino... Bizidunen atzizkia -(ren)ganaino da -Leizarragagan Moysesganano eta irakurtzen ditugu- hala nola ama(ren)ganaino, lagunenganaino, zu(re)ganaino, ene- nahiz ni(re)ganaino, izenorde pertsonalekin ere absolutuaren nahiz genitiboaren gainean doalarik atzizkia, bestelako izenekin bezalaxe. Erakusleek bi forma dituzte, adberbiozko honaino, horraino, haraino hauezaz gainera (Axularrek hareraino darabil): hots, honetaraino, horretaraino, hartaraino bizigabeentzat eta honenganaino, horrenganaino, harenganaino (harganaino ere bai) bizidunentzat. 1.4.6.2. Denbora ere adierazten dugu Formari gagozkiola, noraino-ren pareko denborazko galdekariak noizeino izan behar luke, nongo-rena noizko den bezalaxe. Noizeino inon esaten edo agertzen den ez dakigu, baina noizdrano bai; Leizarragak darabil, esate baterako, eta noizdaino ere bai, non edo non. <strong>Euskal</strong>kirik gehienetan horren ordez noiz arte esan ohi da komunzki, -aino edo -eino-ren ordez arte, alegia. Geroxeago mintzatuko gara honezaz. Noiz arte horrek beste forma hauek ere, gehiagoren artean, hartu izan ditu: noiz artio, noiz artean, noiz arteino, noiz arteraino, bi azkenok arte eta -ino elkarren gainean metaturik dituztela. Atzizki honek, denborazko balioa duenean, forma edo aldaera ugaritxo hartzen du, galdekariak berak erakusten digunez zatiz: hots, -no, -ino, -daino, -dano, -dino, -drano, -do eta abar. Hala ditugu euskalkien arabera orano, oraino, oraidano, oraindaino, oraindino, oraindrano, egundaino, egundo, gaurdaino, betidaino, deino, du¡::uino, diraueino... Hor goian zabalduena eta batua -raino dela esan dugun bezala, hemen denborazkoa denean alegia, da(i)no dela esan dezakegu, gero ablatiboan -rik/-danik diren bezalaxe; beraz, -raino/-daino eta -rik/-danik. 266
Page 2 and 3:
EUSKAL GRAMATIKA. LEHEN URRATSAK-I
Page 5 and 6:
VIII EGLU-I Liburu honetan agertzen
Page 8 and 9:
Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-I
Page 10 and 11:
Page 13:
Aurktbtdea 1.4.1. Sarrera'---......
Page 16:
Page 21 and 22:
E USKALTZAINDIAREN ADIERAZPENA Duel
Page 23 and 24:
Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-[
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
1. PERPAUSA 1.1. Perpausaren detini
Page 29 and 30:
1. Perpausa - Aginte perpausak: agi
Page 31 and 32:
1. Perpausa- Ikusten denez, aukera
Page 33 and 34:
1. Perpausa Ohartu goiko kasu horie
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
1. IZENA 1.1. !zeoa, izeo sintagmar
Page 47 and 48:
(3) Hotz ikaragarria dago gaur 1. I
Page 49:
1. lzena Bestalde, normalean esan d
Page 52 and 53:
Page 55 and 56:
edanzuen 1. Izena Hala ere, hizkunt
Page 57 and 58:
Beraz: Izen arrunta: A. Zenbakarria
Page 59 and 60:
1. Izena Era berean Emakume tontOa
Page 61:
Page 64 and 65:
2. Izenordamak (40) (a) Zeuc daucaz
Page 66 and 67:
2. Izenordatnak Dena dela, gizona b
Page 68 and 69:
) Ni neu, zu zeu eta antzeko itzuli
Page 70 and 71:
2. IzenordaÚ1ak Nolako-ren balioki
Page 72:
2. Izenordainak Zerbait ere gehiene
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85:
Page 88:
2.3.6. Ene/neure, hire/heure 2. Ize
Page 91 and 92:
Page 93:
Page 96 and 97:
2. Izenordainak B) Beste ezabaketa
Page 98 and 99:
3. DETERMINATZAILEAK Euskal izen si
Page 100 and 101:
3. Detenninatzatleak b) Izen sintag
Page 103 and 104:
Page 106 and 107:
3.1.2.1.3. Haien erro eta formak ..
Page 108 and 109:
(228) (a) Paris Londres bezain hiri
Page 111 and 112:
Euskal'-Gramattka. Lehen Urratsak-I
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Euskal Gramattka. Lehen Urratsak-[
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Euskal Gramattka. Lehen Urratsak-I
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Euskal Gramat1ka. Lehen Urratsak-l
Page 129 and 130:
Page 131:
Page 134 and 135:
3.2.1.4.4. hat eta anítz-en arteko
Page 136 and 137:
3. DeterminatzaUeak Beste kasu anit
Page 138 and 139:
Halaber, bete ere erabiltzen da: (3
Page 140 and 141:
(346) Lapur bircn crdian 3. Detenni
Page 142 and 143:
3. DetenninatzaUeak Zenbatzaile bat
Page 144 and 145:
3. Detenninatzatleak Eguneko hamabi
Page 146 and 147:
(376) (a) 1981eko (b) 1982ko (e) 19
Page 148 and 149:
(389) (a) zazpi hamarrcn (zicnlzict
Page 150 and 151:
3. DetermlnatzaUeak Zenbatzaileen d
Page 152 and 153:
(e) Hark ikusi du (nork sing.) (d)
Page 154 and 155:
3. DeterminatzaUeak Zenbatzaileak i
Page 156 and 157:
3. DetermlnatzaUeak Hauen pareko di
Page 158 and 159:
3. DeterminatzaUeak Dena dela, ez d
Page 160 and 161:
3. DetenninatzaUeak ühar gaitezen
Page 162 and 163:
3.2.2.1. batzu(k) 3. DetenntnatzaUe
Page 164 and 165:
3. Detenninatzaileak (449) (a) Eeus
Page 166 and 167:
3. Determinatzaileak a) Izan aditza
Page 168 and 169:
3. DetenninatzaUeak Esapide horiek
Page 170 and 171:
3. DetermlnatzaUeak aditzarekiko ko
Page 172 and 173:
aina, (a') Franko gizon ikusi nucn
Page 174:
Dena zenbatzailea bakarrik doa, ize
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
Euskal Gramatika. Lehen Urraisak-I
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
Page 197 and 198:
Page 199 and 200:
Page 201 and 202:
Page 203 and 204:
Page 205 and 206:
Page 207 and 208:
Page 210 and 211:
4. AdJetiboa 4.2.4.4.2.4. Zenbait e
Page 212 and 213:
4. Adjetiboa hobe aski baita. Eta b
Page 215 and 216:
Page 217 and 218:
Page 219 and 220:
Page 221 and 222:
Page 223 and 224:
Page 225 and 226:
Page 227 and 228:
Page 229 and 230:
Euskal Gramatika. Lehen Urralsak-[
Page 232 and 233:
1. DEKLINABIDEA 1.1. Aurkezpena 1.1
Page 235 and 236: Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-[
Page 237 and 238: Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-I
Page 240 and 241: 1. Deklinabidea Esan dezagun, azter
Page 243: Euskal Gramatfka. Lehen Urratsak-I
Page 246 and 247: 1. Dekltnabidea Nahiz eta beste rno
Page 248 and 249: 1.3.2.2. Funtzioa 1. Deklinabidea 1
Page 250 and 251: Jakina, bijo horiek esangura desber
Page 252 and 253: (b) Mutil-ari einan gcnion lapitza
Page 254 and 255: 1. Dekltnabidea 1.3.3.2.4. Posposiz
Page 256 and 257: 1.4.1.2. Bizidun eta bizigabeak 1.
Page 258: 1. Deklinabidea baterako, jaunean,
Page 275 and 276: Euskal Gramatika. Lehen Urraisak-I
Page 285: Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-[
Page 289 and 290: Euskal Grwnatika. Lehen Urratsak-[
Page 294: 1. Deklinabidea Bizkaieraz -rean ze
Page 307 and 308: Euskal Gramattka. Lehen Urratsak-I
Page 317 and 318: Euskal Gramaiika. Lehen UTTatsak-[
Page 323: Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-I
Page 328 and 329: ez dirudi oso zuzena denik, baina b
Page 330 and 331: 2. ADBERBIOA 2.1. Sarrera 2.1.1. Ad
Page 332 and 333: (292) (a) Han dabiltza haurrak adl:
Page 334: 2. Adberbioa zabalduz, gradu-markei
Page 337 and 338:
Page 339 and 340:
Page 341 and 342:
Page 343 and 344:
Page 345 and 346:
Page 347 and 348:
Page 349 and 350:
Page 351 and 352:
Page 353:
Page 357:
Page 361 and 362:
Page 363 and 364:
Page 365 and 366:
Page 367 and 368:
Page 369 and 370:
Page 372:
3. Interjekzioak ederra ->baí eder
Page 376 and 377:
1. HITZ ORDENA 1.1. Izen sintagmen
Page 378:
1. Hitz ordena Ithurry joan den men
Page 381 and 382:
Euskal Gramatika. LehenUrratsak-I G
Page 383 and 384:
Euskal Gramatika. LehenUrratsak-I P
Page 385 and 386:
Euskal Gramatika. LehenUrratsak-[ (
Page 387 and 388:
Euskal Gramatika. LehenUrratsak-I G
Page 389 and 390:
Euskal Gramatika. LehenUrratsak-[ a
Page 391 and 392:
Euskal Gramatika. LehenUrratsak-[ A
Page 393:
Euskal Gramatika. LehenUrratsak-[ 1
Page 396:
1. Hitz ordena aski da edozein eusk
Page 399:
Euskal Gramatika. LehenUrratsak-I M
Page 403:
Page 406 and 407:
2. -ka atztzkia Honelako egitura du
Page 408 and 409:
2. -ko atziZkia horrekin auto gorri
Page 410 and 411:
2. -ka atziZkia Ce) Bekhatuetan dag
Page 412 and 413:
2. -ka atziZkia Atzizki hau agertze
Page 415 and 416:
Page 417 and 418:
Page 419 and 420:
Page 421 and 422:
Page 423:
Page 426 and 427:
4. DEKLINABIDEKO TAULAK 4.1. Sarrer
Page 428 and 429:
4. Deklinabtdeko taulak Soziatiboar
Page 430 and 431:
4.2.KASU MARKA GUZTIEN TAULAK 4.2.1
Page 432 and 433:
4.2.1.2. Bokalez bukaturiko pertson
Page 434 and 435:
4.2.1.4. Bokalez bukaturiko leku iz
Page 436 and 437:
4. Dekltnabideko taulak Adibideak:
Page 438 and 439:
4.2.2. hen arrunt biziduna ardazt71
Page 440 and 441:
4. Deklinabideko taulak Mugatu sing
Page 442 and 443:
1) Absolutua 2) Partitiboa 3) Ergat
Page 444 and 445:
4. Deklinabideko taulak Mug. sing.
Page 446 and 447:
4.2.2.3. a bokalez bukatuak: alaba
Page 448 and 449:
Mug. sing. Mug. plur. 1) Absolutua
Page 451:
Page 454 and 455:
4.2.2.3. a bokalez amaituak: eliza
Page 456 and 457:
4.2.3.4. ai diptongoaz bukatuak: ja
Page 458 and 459:
4.2.3.5. au diptongoaz bukatuak: ga
Page 460 and 461:
4.2.4. Pertsona izenordainak. 4.2.4
Page 462 and 463:
gu eta zu 1) Abs. 2) Parto 3) Erg.
Page 464 and 465:
4.2.4.2. Errespetuzko fonnak: berar
Page 466 and 467:
4. Deklinabideko taulak Oharra: - H
Page 468 and 469:
geu 1) Abs. geu guhaur gerok 2) Pan
Page 471:
Euskal Gramatika. I.ehen Urratsak-I
Page 476 and 477:
4.2.5.2. Indartuak: hauxe 1) Abs. b
Page 478 and 479:
horixe 1) Abs. horixe horiexek 2) P
Page 481 and 482:
Euskal Gramattka. Lehen Urratsak-[
Page 483 and 484:
Page 485 and 486:
Page 488 and 489:
4.2.6.4. Norbait 1) Abs. norbait 2)
Page 490 and 491:
4.2.6.6. N ornahi 1) Abs. 2) Parto
Page 492 and 493:
4.2.7. Zenbatzaileak 4.2.7.1. Bat 4
Page 495:
Page 498 and 499:
4.2.8. Adberbioak 4.2.8.1. Leku adb
Page 501:
Page 504:
heuk hihaur(e)k hemTek zeuk zuhaur(
Page 507 and 508:
Page 510 and 511:
nornahirengan nornahiren baitan hem
Page 512 and 513:
nerau baitako beure baitako hihaur(
Page 514 and 515:
4.3.7. ADLATmO SOll..A (1) (2) (3)
Page 516 and 517:
zuhaurtara zaoorre(n)gana zeromn ba
Page 518 and 519:
4.3.8. HURBILTZE ADLATmOA (1) (2) (
Page 520 and 521:
zenbaitetarantz nomahirenganantz ho
Page 522 and 523:
nereganaino ni(re)ganaino eneganain
Page 524 and 525:
4.3.10. ABLATmOA (1) (2) (3) Iruñe
Page 526 and 527:
neroo(en)gan(d)ik nerau baitarik he
Page 528 and 529:
norengan(d)ik zerengan(d)ik zertati
Page 530 and 531:
nihauren neronen heure hibauren hem
Page 532 and 533:
heurekin hihaurekin berorrekin zeur
Page 534 and 535:
nihallrnlZ neronez neronetaz nerone
Page 536 and 537:
4.3.14. MOTmATmOA (1) (2) (3) lruñ
Page 539 and 540:
Page 541 and 542:
Page 543 and 544:
Euskal Gramatika. Lehen Un-atsak-I
Page 546 and 547:
hango norako nonbaitetamko nombaite
Page 548:
(1) gizontako semetako a1abatako ha
Page 552 and 553:
BIBLIOGRAFIA Ezk:erreko a1dean jart
Page 554 and 555:
Iparragirre !zeta J.B.A. J.M.B. Joa
Page 556 and 557:
Tartas Ubillos Zakeo Zabala Zib. Et
Page 558 and 559:
Bibliografia Rebuschi, G., 1983, "A
Page 560 and 561:
Bibliografia Intxausti, Joseba (196
Page 562:
BibliograJia Zarate, Mikel (1975),
Page 566 and 567:
GAI AURKIBIDEA Laburdurak: • : ik
Page 570 and 571:
eta -en bat 52.• -en bat komunzta
Page 572:
okatiboa 45, 47,225 borlz 99, 121 b
Page 576 and 577:
gazletan 243 gazletango 249 gehi137
Page 578 and 579:
heror446 herori 42,94,446 herorren6
Page 582 and 583:
-ki 315,316,335 kilo 78, 116 -kiro
Page 584 and 585:
nahien nahikoa 151, 152, 177, 183,3
Page 586 and 587:
ezabaketa: ikus funtzioak 12 perpau
Page 588 and 589:
-taz 217. • instrumentala -teko,
Page 590 and 591:
uror449 urori 42,449 uromm67 urta/w
show all

Euskal gramatika lehen urratsak. I - Euskaltzaindia

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?