Euskal gramatika lehen urratsak. I - Euskaltzaindia

Jakina, bijo horiek esangura desberdinak dituzte.
1. Dekltnabidea
1.3.2.3.4. Badaude zenbait aditz iragankor ergatiboaz gain beste izen
sintagma bat ere nahi dutenak, baina azkeneko hau ez da absolutua, datiboa
baizik: ekin, jarraitu, eutsi, unen (bizkaieraz) etab.
(59) Lan honi bcrchala ckincn diogu (guk)
(60) Hcmendik custcn diote baserrilarrek igilaiari
1.3.2.3.5. Izan ere, badira lexikalizaturik geratu diren zenbait izen, aditzari
joak: berba egin, hitz egin, lan egin, alde gin, negar egin, etab.
Berba, hitz, lan, alde, eta bestelako hitzak ez daude hemen absolutu
kasuan, gainbegiratu batek hala eman baleza ere. Esan daiteke guzti horiek
aditzarekin bat egiten dutela. Hortaz, beste edozein hitz hartuz gero, hauxe
gertatzen zaigu:
(61) (a) Etxca cgin dut
(b) Etxcak cgin ditut
(e) Etxc handiak cgin ditut
Gainean aipatutako hitzen distribuzioa ez da horien parekoa, gehienetan
behinik behin:
(62) (a) *Aldcak cgin ditut
(b) *Aldc asko cgin dilul
(e) *AI(!c handiak cgin dilul
1.3.2.3.6. Eguraldiaren egoerak aditzera emateko erabiltzen ditugun aditzek
aditz iragankorra hartzen dute, baina ez dugu ergatiborik ikusiko hor:
(63) (a) Atcrtu du
(b) Euria ari du
(e) Elurra egin du
1.3.2.3.7. Antzeko egitura dute zenbait esapidek:
(64) Duela hamar urte
229