Euskal gramatika lehen urratsak. I - Euskaltzaindia

Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-I
eta
(532) Harcn samurgo cta hascrrc handia
(533) Harcn gogo bihotz handiak
4.2.1.4. Partizipioa eta adjetiboa
Partizipioa, aditz adjetibo bat besterik ez da; eta horrenbestez, gainerako
adjetiboen jokabidea duela esan behar da. Adibidez, zeharo lexikalizatua
dagoenean, izenondoaren lekuan agertuko zaigu partizipio hori:
(534) Raur ongi ikasiek cz dute horrclakorik esaten
Baina horrelakoetan izenlagun gisa ere erabil daitezke, batez ere
partizipiodun osagai hori perpaus oso bat denean eta, beraz, luzeegia
izenondoaren lekuan joateko:
(535) Ongi ikasi haur batzu
esango dute Ekialdeko euskaldunek; Mendebalekoek, berriz, partizipio horri
izenlagunari dagokion marka ezarriz osatuko dute esapidea:
(536) Ongi ikasitako haur batzu
Era berean, itzuli hauek luzeegiak gertatzen direnean, beste irtenbide bat
aposiziora jotzea izan ohi dugu. Adibidez:
(537) (a) Haur bat, ongi ikasia, eLOrri zaigu
(b) Gizon bat, goitik bchcra mozorroz jantzia, ikusi gcnucn
Ikusi dugu partizipioa bera, huts hutsik, ager daitekeela izenondoaren
lekuan, hots: izenaren eskuinetara, nahiz izenlagunaren lekuan, hau da,
izenaren ezkerretara. Baina horrelakoetan, eta bereziki izenondo modura ageri
denean delako partizipio hori, kontutan izan behar dugu izenondo soil dela;
beraz izen sintagmari zor zaion eskema orokorrean eroriko dela izenondo hori:
I ." izena _ mugatzailea 1, adibidez. Esan nahi baita, honako bi sintagma
hauek zeharo egitura parekoa dute:
164
(538) (a) Pcrtsona nekaluaren itxura du Andonik
(b) Pcrtsona onare.'1 itxura du Andonik