24.01.2013 Views

Euskal gramatika lehen urratsak. I - Euskaltzaindia

Euskal gramatika lehen urratsak. I - Euskaltzaindia

Euskal gramatika lehen urratsak. I - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

(319) (a) Nola egingo dut hori, bada?<br />

(Ez dut horrelakorik egingo, nola uste duzu...?)<br />

(b) Nola ez, gero?<br />

(Bai, noski; nola uste duzu...?)<br />

2. Adberbioa<br />

Bestetik, eta erdara horien pareko baitare, gertakaria adierazten duten<br />

konpletiboetan ere erabiltzen da inoiz:<br />

(320) Esan zieten bidean igaroa, eta nola Jesus ogia ebakitzean ezagutu zuten<br />

(Lardizabal, 149)<br />

Orobat konparatiboetan: hala..., nola... -ko atzizkiaz nolako izenlagun<br />

galdekaria sortzen da. Izenlaguna bada ere eta, beraz, izenaren ezkerrera<br />

ematen, izenondoari dagokion galdera da:<br />

(321) Nolako etxea? - Etxe handia<br />

Esaera adberbialei ere bide ematen die: hala nola, nola den, nola gerta, nola<br />

hala...<br />

Atzizki adierazkorra, -tsu alegia, har dezake: nolatsu?<br />

Badira, noski, bestelako modu adizlagun galdekariak ere: zer moduz, zein<br />

eratan, nolako gisan...<br />

Goiko galderei erantzun diezaieketen aditzondoak honako hauek dira:<br />

a) Konposatu indefinituak:<br />

edonola<br />

(B edozelan)<br />

nolabait<br />

(B zelanbaist)<br />

nolanahi<br />

(B zelangura<br />

zelannahi)<br />

inola<br />

(B ezelan )<br />

Aditzondo hauek, egia esan, galdekaria bezain zabalak edo are zabalagoak<br />

dira esanahiari dagokionean, moduaren mundua bera ere aski irekia baita.<br />

Ezingo ditugu, jakina, esanahi guztien azalpenak eskaini hemen. Ez da hori,<br />

gainera, <strong>gramatika</strong>ren zeregina. Adibide gisa, ordea, batzuk aipatuko ditugu.<br />

Inola (inolaz) berez baiezko ez diren perpausetan erabiltzen da. Modu<br />

esanahiaz aparte, zenbaitetan ukapen indartua adierazten du (inola ez =erabat<br />

ez ); beste batzutan, berriz, itxuraz edo seguru edo antzeko zerbait esan nahi<br />

du:<br />

331

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!