24.01.2013 Views

Euskal gramatika lehen urratsak. I - Euskaltzaindia

Euskal gramatika lehen urratsak. I - Euskaltzaindia

Euskal gramatika lehen urratsak. I - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

(319) (a) Nola egingo dut hori, bada?<br />

(Ez dut horrelakorik egingo, nola uste duzu...?)<br />

(b) Nola ez, gero?<br />

(Bai, noski; nola uste duzu...?)<br />

2. Adberbioa<br />

Bestetik, eta erdara horien pareko baitare, gertakaria adierazten duten<br />

konpletiboetan ere erabiltzen da inoiz:<br />

(320) Esan zieten bidean igaroa, eta nola Jesus ogia ebakitzean ezagutu zuten<br />

(Lardizabal, 149)<br />

Orobat konparatiboetan: hala..., nola... -ko atzizkiaz nolako izenlagun<br />

galdekaria sortzen da. Izenlaguna bada ere eta, beraz, izenaren ezkerrera<br />

ematen, izenondoari dagokion galdera da:<br />

(321) Nolako etxea? - Etxe handia<br />

Esaera adberbialei ere bide ematen die: hala nola, nola den, nola gerta, nola<br />

hala...<br />

Atzizki adierazkorra, -tsu alegia, har dezake: nolatsu?<br />

Badira, noski, bestelako modu adizlagun galdekariak ere: zer moduz, zein<br />

eratan, nolako gisan...<br />

Goiko galderei erantzun diezaieketen aditzondoak honako hauek dira:<br />

a) Konposatu indefinituak:<br />

edonola<br />

(B edozelan)<br />

nolabait<br />

(B zelanbaist)<br />

nolanahi<br />

(B zelangura<br />

zelannahi)<br />

inola<br />

(B ezelan )<br />

Aditzondo hauek, egia esan, galdekaria bezain zabalak edo are zabalagoak<br />

dira esanahiari dagokionean, moduaren mundua bera ere aski irekia baita.<br />

Ezingo ditugu, jakina, esanahi guztien azalpenak eskaini hemen. Ez da hori,<br />

gainera, <strong>gramatika</strong>ren zeregina. Adibide gisa, ordea, batzuk aipatuko ditugu.<br />

Inola (inolaz) berez baiezko ez diren perpausetan erabiltzen da. Modu<br />

esanahiaz aparte, zenbaitetan ukapen indartua adierazten du (inola ez =erabat<br />

ez ); beste batzutan, berriz, itxuraz edo seguru edo antzeko zerbait esan nahi<br />

du:<br />

331

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!