Euskal gramatika lehen urratsak. I - Euskaltzaindia

ez dirudi oso zuzena denik, baina beste honako hau bai:
(b) Semetzat hartu dute maki
1. Deklinabidea
(284) eta (285) alderatzen baditugu berehala ohartuko gara arazoaz.
Badirudi arazo semantiko baten aurrean gaudela. Izan ere, semetzat hartu
esaten dudanean nolabait seme egin edo esango bagenu bezala litzateke.
Zertarako hartu duten esango bagenu bezala, nolabait, seme izateko alegia.
Dena dela, horrelakoetan -tzat atzizkiaren erabilera izango litzateke zaharrena
eta hedatuena aipatu ditugun aditz hauekin.
Gainera, -tzat dun osagarri honek bi balio izkutatzen ditu bere baitan.
Adibidez:
(286) Erregetzat hartu ninduten gizan haiek
perpausak honako bi balio hauek dituela dirudi:
(a) Errege izateka hartu ninduten, (errege egin ninduten alegia)
(b) Errege nintzela pentsatu zuten gizan haiek
Bikoiztasun hau gertatzen dela dirudi gorago eman ditugunhonako
perpausetan ere: (273); (275) behar bada ez, aditza etorkizuneko forman
doalako; (284 b). Beste askotan berriz, ustezko adiera hori besterik ez da
nabari, adibidez (280), (283 b) perpausetan.
Hortaz, -tzat horrek bi balio hauek ditu nagusiki: a) Nolabaiteko xedea edo
adierazten du (horregatik erabiltzen dute zenbait euskaldunek subjuntiboarekin
ere: egin dadintzat, e.a.... Hau da, adibidez, (278) eta (279) perpausek
adierazten dutena. b) Ustezko kutsua duo Hau batez ere adjetiboren bat tartean
dugunean gertatzen zaigu. Horrela esplikatzen da (283a) eta (283b)-ren arteko
diferentzia. Eta aditza zein den ere kontutan izan behar dugu, zeren ustezko
kutsu hau batez ere hartu, eduld etajo-rekin gertatzen baita, baina ez eman edo
eskaini-rekin, adibidez. Hauekin batez ere lehenbiziko zentzua nagusitzen dela
dirudi. Hala ere, eman-ek bere benetako zentzua ez duelarik adjetiboa
prolatiboan ager daiteke: Zorotzat eman zuen ( = zoroa ze1a kontsideratu zuen).
307