Euskal gramatika lehen urratsak. I - Euskaltzaindia

Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-I
3.2.1.3.3. Noiz erabiltzen da bal
Bat erabiltzen dugu, gutxi gora-beheranzko zenbatasuna adierazi nahi
dugunean ere:
(290) (a) Eta honclako ametsen batek gainerako euskal pocten gogoak, bcgien
aurrean zuten edertasuna itsustuaz, noiz edo noiz nahigabctu ez dituenik nola
esan? (Mitx. 25-26)
(b) ...irazki nahasia eta urratua ehun ederragoren baten gai bihur daiteke
goragoko Ehule hacen eskuz eta acduraz (Mitx., 51)
(e) Gaurko gehiegikeriek zaharragoren bat izutzen badute, bada, har bcza
gogoan... (Mitx., 64)
(d) Badirudi gainera iratxo madarikaturcn batek okertzen zitucla (Mitx., 72)
(e) Orain, gaurko kritikari zitalcn batek esaten badu amari ez da ezer,
erantzun jakina hartuko du (Mitx., 74)
(f) Bizkai-hizkerazko xokoren hatean aditzen dicen geban eta zeban-en aldcan
(Mitx.,82)
(g) Literatura, pintura, musika, eskubidezkoak uka eta arbuia ditzake Euskal
herriko semercn hatek (Mitx., 88)
(h) Ta beso guztia sartuta ibili zan iya zatien bat aurkitzen eban (Bustintza,
4)
Adibide guzti horietan ikus daitekeenez, -en atzizkia ezarri behar zaio bat
zenbatzailearen aurrean dagoen izenkiari. Antzekoa gertatzen zaigu, izenkiaren
ordez beste zenbatzaile bat agertzen baldin bada:
(291) Hirurogeicen bat urte daramalzagu batasunera bidean
Hala eta guztiz ere, azkeneko kasu honetan (bat-en aurrenean zenbatzaile bat
agertzen zaigunean) ez da premiazkoa -en atzizki hori jartzea. Horrenbestez,
goiko adibideak adiem bera du beste forma hau hartzen baldin badu ere:
(292) Hirurogei hat urte daramalzagu batasunera bidean
Dena dela, eta esan bezala, izenkiren bat eta bat bera baldin badago
aurrenean, beti jarriko da -en atzizkia:
104
(293) (a) Ikasleren bat etorriko da
(b) Baten bat etorriko da (bat cdo bat bcste Icku batzutan)
Berdin batzu-rekin ere:
(294) Balen batzu etorriko dim