Euskal gramatika lehen urratsak. I - Euskaltzaindia

(e) Nik gizonak ikusi ditut
(d) GuJc bi gizon ikusi ditugu
(e) Nik gizona ikusi dut
(t) Nik gizonak ikusi ditut
(g) Nik gizonari begiratu diot
(h) Nik gizonei begiratu diet
(i) Nik gizonei liburua emango diet
U) Nik gizonei liburuak emango dizkiet
2. Perpausaren egitura
Predikatu-osagarriekin eta adberbioarekin, berriz ez da komunztadurarik
euskaraz:
(38) (a) Ni aitarekin bizi naiz
(b) Ni aita eta amarekin bizi naiz
(e) Haiek nere /agunak dira
Osagarriak isilpean utz daitezke, testuinguruak agerian uzten baldin badu zer
esan nahi dugun;
Adibidez:
(39) (a) Aita etorriko da-> Etorriko da
(b) Gizonei liburu bana emango diet-> Liburu bana emango diet
(e) Ez naiz zuekin joango-> Ez naiz joango
(d) Jon lehendakari izendatu dute-> Jon izendatu dute
Baina zenbait kasutan, komunztadurari esker, askoz errazago da subjetua
000 objetua ez aipatzea, informazio berria izan arren:
(40) Etxe bccria erosi dugu
Nork erosi du etxe berria, ordea? Guk, nahitaez; dugu aditz formak
adierazten baitigu, komunztaduraren bitartez. Hortaz, perpaus honetan ez dugu
guk hori aipatuko, nolabait azpimarratu 000 nahi ez baldin badugu; adibidez:
(41) (a) Etxe becria guk (000 geuk) erosi dugo (guk = galdegaia)
(b) Guk etxe becria erosi dugu (guk = mintzagaia)
(e) Etxe berria erosi dugo guk
Komunztadura dela eta, ezabatzen diren osagarriak ez dira guztiz itzaltzen:
erabilitako adibidean, guk dugu perpausaren subjetua, aipatzen ez denean ere.
13