Euskal gramatika lehen urratsak. I - Euskaltzaindia

Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-I
Andana bat ere hauen artean sar genezake:
(490) (a) ...lehenago egitate berarentzat bazituela zakur andana bat hilak
(Buruxkak, 33)
(b) Gobemamenduak oraren sakelaLik atxik bitza mota guzietako eskoletxe
andana balo .. (Buruxkak,63)
Kontutan hartu behar da zenbatzaile hauek testuinguru batzutan bakarrik
erabil daitezkeela, enfatikoetan edo. Ezin da esan, adibidez:
(491) (a) *Edan dugu makina bat esne
(b) *Ogi xorta bat nahi duzu?
(Xorta isurkariekin bakarrikerabil baitaiteke).
Beste adibide zenbait pamtzearren:
(492) (a) Laudorioak ugari izan zituen
(b) Aski etxe handia erasi zuen
(e) Nahikoa ardo cdan duzu
Ohar gaitezen ere zenbatzaile batzuk izenaren ezkerrean paratzen ditugun
bitartean, beste zenbait eskuilleko aldeall daudela.
Bestalde, hauetako batzuk (makina bat, nahikoa, ugari, e.a.) aniztasuna
adierazten dute eta horrellbestez. aditzaren komunztadurari dagokionez,
plumltzat har daitezke:
(d) Makina bat liburu irakurri dul / dilut uda honeLan
(e) Nahikoa huls cgin dul / dilut bizian
Honen osagarri ikus hirugarren ataleall, 2.2.2.5.3.
3.2.3. Zenbatzaile orokorrak
Sail honetan sartzen ditugu hiru zenbatzaile: dena, guztia eta oro.
Lehenbiziko biek plurala ere hartzen dute: denak, guztiak. Argi dago izen hori
hartzen baldin badute, zerbaitellgatik dela: zenbatzaile hauek orokortasuna,
osotasuna, hartzen dute kontutan eta ez da horrelakorik suertatzen zenbatzaile
zehaztuen eta zehaztugabeen kasuan.
152