Euskal gramatika lehen urratsak. I - Euskaltzaindia

Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-I
Hala ere, badira zenbait deitura, berez izen sintagma arruntak direnak:
Herria, Deia, [zarra, Argia eta abar. Hauetan sintagma osoa hartu behar da,
eta, deklinatzeralcoan, mugatzailerik ez balego bezala jokatzen dugu, -a itsatsia
duten izen bereziak balira bezala:
(15) (a) Herria-tik. ale bat bidali didate (eta ez *Herri-tik)
(b) Deia-koekin ez naiz aspaldion mintzatu (eta ez *Dei-koekin)
(e) Argia-ra gutun ugari iritsi dira (ez *Argi-ra)
Era berean, etxe baten izena edo taberna batena Gure etxea 000 Arrano
beZtza bada, nola esan behar da:
ala
(16) (a) Gure etxea-ra goaz
(b) A"arw beltza-tik nator
(17) (a) Gure etxera goaz
(b) Arrano beltzetik nator?
Izan ere, Herria ez da herri, aldizkari baten izena baizik, Deia dei ez den
bezala edo Argia argi ez den bezala. Era berean, Gure etxea ez da egiazki gure
etxea, etxe baten deitura baizik. Arrano beZtza ere taberna baten izena izan
daiteke. Horren erreferentzia, hortaz, ez da hegazti bat, leku bat baizik, eta,
mugatzaileari dagokionez, jokabide zuzena -a hori mugatzailetzat ez hartzea
izango litzateke. Hots: Deía, Herría, Argia, Gure etxea, A"ano beZtza eta
antzekoak oso osorik izen berezitzat hartuko genituzke, mugatzailerik ez balute
bezala.
Antzeko arazoa daukagu alderdi politikoen deiturekin ere. Eusko AZderdi
JeZtzaZea, Euskadiko AZderdi Komunista, adibidez, alderdi biren deiturak ez
ezik, alderdi horien nolabaiteko deskrizioa ere badira. Deitura izateaz gainera,
Eusko AZderdi JeZtzaZea alderdi bat da. Hortaz, ez da Deia edo Argia-ren
kasua. Horrenbestez, mugatzaileari dagokionez, arruntak balira bezala jokatuko
dugu:
Etaez:
30
(18) .Eusko Alderdi Jcltzalera jende berri asko dator
(19) *Eusko Aldcrdi Jeltzaleara...