Uniwersytet Śląski Wydział Nauk Społecznych Instytut Nauk ...

podejście niewystarczające dla interpretacji współczesnych procesów rozwojowych.Co prawda czynniki klasyczne wprawdzie nadal decydują o możliwościach wzrostuprodukcji, ale kompleksowe rezultaty procesu rozwojowego zależą również od wieluinnych uwarunkowań, dzięki którym rozwój może być bardziej dynamicznyi efektywny, a więc lepszy z punktu widzenia zaspokajania potrzeb społecznych.Podkreśla się coraz częściej, że sam wzrost produkcji nie może być uniwersalnąmetodą rozwiązywania wszelkich problemów społeczno-ekonomicznych, a nawetwprost przeciwnie może stanowić źródło wielu negatywnych efektów, jak m.in.rosnących dysproporcji w poziomie życia ludności, postępującej degradacjiśrodowiska naturalnego, patologicznych deformacji stosunków międzyludzkich.W świetle tego co przedstawiłem należy zatem poszerzyć zestaw czynników rozwojuregionalnego, lokalnego i współpracy transgranicznej, by odpowiadało to wymogomnaszych czasów.Grupie czynników społeczno-ekonomicznych we współpracy transgranicznejodpowiadają moim zdaniem czynniki ekonomiczne, techniczne i technologiczne orazekologiczne w rozwoju lokalnym i regionalnym 94 . Warto przybliżyć je niecodokładniej. Czynnikami ekonomicznymi są z pewnością:• wielkość i sposób funkcjonowania regionalnego rynku dóbr i usług, tendencjezmian na regionalnym rynku pracy, dynamika popytu regionalnego i zmianyw jego strukturze;• zmiany dochodów ludności, przedsiębiorstw i organów samorząduterytorialnego działających w regionie;• wzrost kapitału zaangażowanego w gospodarce regionalnej, napływ inwestycjikrajowych i zagranicznych;• jakość marketingu regionalnego, poziom managementu w gospodarceregionalnej;• sytuacja makroekonomiczna w kraju, jak i za granicą• możliwości wsparcia zewnętrznego np. środki pomocowe, fundusze itp.Do czynników technicznych i technologicznych zaliczymy natomiast między innymi:• wzrost kapitału trwałego i zmiany w jego strukturze;naturalnymi (związane to jest z ziemią), zasobami ludzkimi (związane z pracą) i zasobamikapitałowymi (związane z kapitałem).94Zob. D. Bazuń, P. Napierała: Trudności w transgranicznej współpracy polsko-niemieckiejw działalności stowarzyszeń. W: Transgraniczność w perspektywie socjologicznej. Kontynuacjei wyzwania. Red. L. Leszkowicz-Baczyński. Tom I. Zielona Góra 2001, s. 280 – 281. W. Kosiedowski:Teoretyczne problemy..., op.cit., s. 32 – 33.100