Uniwersytet Śląski Wydział Nauk Społecznych Instytut Nauk ...

Co prawda należy pamiętać, że to współdziałanie ma obecnie całkowicieodmienny charakter niż jego wcześniejsze formy. Obserwowane zaangażowaniePolski w rozwijanie tej formy współpracy może i powinno przyczynić się dozdyskontowania jej centralnego położenia w Europie.Przykłady współpracy transgranicznej w Europie uczą również, żepokonywanie różnych barier współpracy tak, aby mogła być ona prowadzonaw sposób swobodny i przynosiła oczekiwane efekty, jest procesem długotrwałymi wymagającym sporych nakładów finansowych. Entuzjazm jaki pojawił się napolskich pograniczach, w początkowym okresie dynamicznego rozwoju współpracytransgranicznej niestety z czasem opadł, gdy okazało się, że wsparcie unijne dalekoodbiegało od oczekiwań. Ponadto zrozumiano, iż dla efektywnego prowadzeniawspółpracy transgranicznej znacznie istotniejsze niż sama instytucjonalizacjawspółpracy jest oddolne zaangażowanie społeczności lokalnych, ich przekonanieo celowości współpracy, rzeczywiste możliwości finansowe gmin, a także stanrozwoju infrastruktury komunikacyjnej. Stopniowo również lokalni liderzy zaczęlisobie zdawać sprawę, że samorządy posiadają niewystarczające narzędzia, by mócznacząco wpływać na aktywność mieszkańców i przedsiębiorców w kontaktachprzygranicznych w sytuacji istniejących barier utrudniających współpracę.Przypomnieć należy, że pogranicze jest zawsze, w mniejszym lub większymstopniu obszarem konfrontacji różnych systemów wartości, postaw życiowych,poziomu życia, kultury życia codziennego i kultury w ogóle. Konsekwencją tego jestwzajemne przenikanie określonych wartości czy postaw w jedną lub drugą stronęw zależności od atrakcyjności określonych wzorów. Poza tym tereny pograniczaposiadają swoją specyfikę, która powoduje, że procesy społeczne, polityczne,kulturowe przebiegają na tym obszarze o wiele szybciej niż w centrum kraju, jak teżpojawiają się tu często w pierwszej kolejności zjawiska nowe. Choć zawarta napograniczu odmienność stwarza konflikty, to jednak pozwala na kształtowanieotwartości, poszanowania i wyrozumiałości dla innych. Co więcej stwarza naturalnąsytuację budowania pozytywnych więzi międzyludzkich pomimo różnic. Pograniczenie dopuszcza bowiem do całkowitego odrzucenia innych, czy pełnego narzuceniainnym własnych poglądów, schematów, ale uczy współistnienia, współpracy,życzliwości, otwartości, tym samym stwarzając mniejsze przyzwolenie nanietolerancję i obojętność.Pogranicze polskie po roku 1989, a zwłaszcza po wejściu Polski w 2004 rokudo Unii Europejskiej zatraciło w pewnym sensie swoją dotychczasową peryferyjność376