Uniwersytet Śląski Wydział Nauk Społecznych Instytut Nauk ...

Pojecie euroregionu wiązać należy ze zjawiskiem nawiązywania przezterytorialne kooperacje samorządowe lub władze lokalne różnego rodzaju umówi porozumień odnoszących się do współpracy między nimi o zasięguprzekraczającym granice jednego państwa 33 . Już od lat pięćdziesiątych w EuropieZachodniej euroregiony stały się jedną z podstawowych form współpracytransgranicznej. Powstawały jako dobrowolne związki obszarów przygranicznych conajmniej dwóch państw. Ich celem była współpraca gospodarcza, komunalna,kulturalna, przy wykorzystaniu wspólnych organów oraz metod i środków działania.Od samego początku przyjęto zasadę, że zawierane porozumienia regionalnew ramach euroregionów muszą być zgodne z prawem państwowymzainteresowanych stron oraz z obowiązującymi umowami międzynarodowymi. Niemogły dotyczyć uprawnień, których samorządy lokalne nie posiadają na mocy prawapaństwowego. Euroregiony nie posiadają osobowości prawnej 34 . Co więcej samtermin nie ma charakteru oficjalnego w tym sensie, że nie występuje w oficjalnychdokumentach Unii Europejskiej, czy też umowach międzynarodowych odnoszącychsię do współpracy regionów przygranicznych. Jest to zatem określenie potoczne,lecz ugruntowane w literaturze przedmiotu. Jako ciekawostkę można podać, iżw trzydziestu pięciu funkcjonujących w Europie regionach transgranicznych tylkow pięciu przypadkach termin euroregion jest elementem oficjalnej ich nazwy 35 .Kryterium formalizacji struktur ma istotne znaczenie dla definiowaniaeuroregionu. Gdy akcentujemy transgraniczność związków (powiązań,instytucjonalizacji) wówczas euroregion to :• zinstytucjonalizowany związek formalny zawarty między organizacjamipaństwowymi lub samorządowymi albo nieformalny utworzony przezstowarzyszenia zawodowe bądź naukowe dla współpracy obszarówprzygranicznych,• sformalizowana struktura współpracy transgranicznej pomiędzy regionalnymilub lokalnymi podmiotami władzy, ewentualnie z udziałem partnerówgospodarczych i socjalnych,• porozumienie sąsiadujących regionów przygranicznych o współpracytransgranicznej,33 Międzynarodowa współpraca regionów..., op.cit., s. 106; zob. też Z. Matusewicz: Lokalny wymiarintegracji europejskiej. W: Samorząd – Rozwój..., op.cit., s. 367.34 Cz. Osękowski, H. Szczegóła: Euroregiony na pograniczu polsko-niemieckim (1991 –1997). ZielonaGóra 1997, s. 9.; Zob. również T. Gadkowski: Euroregiony..., op.cit., s. 235.35 Międzynarodowa współpraca regionów ..., op.cit., s. 106.76