Uniwersytet Śląski Wydział Nauk Społecznych Instytut Nauk ...

4. Realizacja współpracy transgranicznej wśród społecznościlokalnych i regionalnych na przykładzie pogranicza polskoniemieckiegoA/ Aspekt gospodarczyCelem współpracy gospodarczej na obszarach przygranicznych powinno byćdążenie do scalania tych obszarów z pozostałymi obszarami danego państwa, jaki sąsiadującymi terenami innego państwa. Warunkami takich działań integracyjnychsą przede wszystkim: komplementarność struktur gospodarczych w ramachwzajemnych dostosowań strukturalnych (np. podział pracy, specjalizacja);odpowiednie warunki techniczne, umożliwiające obroty gospodarcze, a zwłaszczaprzepływ towarów w ramach sieci wzajemnych powiązań komunikacyjnychzabezpieczonych odpowiednią infrastrukturą techniczną; właściwa politykaekonomiczna państw w zakresie transferu czynników produkcji, znoszenia cełi ograniczeń w handlu 116 .W tym kontekście warto zatem przyjrzeć się konkretnym doświadczeniomwspółpracy transgranicznej w zakresie gospodarczym. Przekształcenia w tejdziedzinie po obu stronach granicy, które początkowo przebiegały w sposóbżywiołowy, przyczyniły się do wzrostu aktywności mieszkańców. Niezwykledynamicznie rosła liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w miastachnadgranicznych, których głównym przedmiotem działalności był handel i usługi 117 .Przybierający znaczne rozmiary handel przygraniczny 118 (szacuje się, że w wynikuzakupów turystycznych Niemcy wydawali w Polsce po 2,5 mld DM rocznie)przyczyniał się do wspomagania budżetów gmin i miast oraz zamieszkującej tetereny ludności (przysporzył wiele nowych miejsc pracy). Będąc jedną zespontanicznie organizujących się form współpracy, stopniowo przybierał kształtogólnie akceptowalny, odgrywając rolę z punktu widzenia psychologicznosocjologicznego(przełamywanie uprzedzeń, stereotypów) 119 . Z drugiej jednak strony116W. Patrzałek: Uwarunkowania współpracy gospodarczej polsko-niemieckich miastprzygranicznych. W: Problemy społeczno-gospodarcze miast pogranicza polsko-niemieckiego. Red.Z. Kurcz. Wrocław 1993, s. 36.117 Zob. tabelę J. Łaboda, S. Ciok: Wybrane przykłady współpracy..., op.cit. , s. 116.118 Zjawisko handlu przygranicznego nie ma charakteru trwałego, powstało w wyniku zaistniałejkoniunktury i było oczywiste, że po pewnym czasie będzie zanikać. Te tendencje widać obecnie.S. Ciok: Pogranicze zachodnie Polski w perspektywie..., op.cit., s. 99.119 Z. W. Puślecki: Polsko-niemiecka współpraca regionalna i transgraniczna..., op.cit.,s. 123; Zob.także T. Bojanowski, J. Kurzępa: Legalna i nielegalna ponadgraniczna działalność gospodarcza.W: Polacy i Niemcy..., op.cit., s. 176 – 186.291