Uniwersytet Śląski Wydział Nauk Społecznych Instytut Nauk ...

wrześniu 1992 r. wspólne polsko - niemieckie biuro koordynacyjne PRO EUROPAVIADRINA 73 .Natomiast Idea powołania Euroregionu Pomerania pojawiła się już napoczątku 1992r. jako odpowiedź na wysuniętą w 1991r. przez stronę niemieckąkoncepcję tzw. Regionu Odry, określoną później jako Plan Stolpego 74 . Alternatywnapropozycja strony polskiej sformułowana została wiosną 1992 r. przez UrządWojewódzki w Szczecinie i uściślona w uchwale Sejmiku Samorządowego GminWojewództwa Szczecińskiego z września tego samego roku. W latach 1992–1995prowadzone były rozmowy dwustronne, z udziałem gmin polskich i niemieckich, orazczterostronne, z przedstawicielami gmin szwedzkich i duńskich w charakterzeobserwatorów. Strona szwedzka i duńska nie przedstawiały jednak bliżejsprecyzowanych interesów i celów, poza związanymi z rybołówstwem i turystyką.Składały jedynie ogólne deklaracje chęci przystąpienia do Euroregionu po kilkuletniejobserwacji funkcjonowania tego obszaru współpracy transgranicznej. Trwającerozmowy przedłużały się z powodu braku uzgodnień proceduralnych, statutowychi merytorycznych. Różnice zdań dotyczyły zwłaszcza struktury przyszłegoeuroregionu 75 .Rozmowy dotyczące powstania Euroregionu Nysa-Sprewa-Bóbr zainicjowanezostały pod koniec 1991 r. Inicjatorami tych działań były gminy: Lubsko, Jasień,73 Zob. materiały internetowe: http://www.viadrina.org.pl/historia.php74 Potocznie nazywany Plan Stolpego został opublikowany w kwietniu 1991 roku w Berlinie podnazwą „Koncepcja wspierania regionu Odry”. Opracowanie wykonały dwie niemieckie spółkiplanistyczno-konsultingowe: Gesellschaff fűr Organisation Planung Ausbildung Gmbh i Berlin –Consult Gmbh, działające na zlecenie Wydziału Finansowego Senatu Berlina i Ministerstwa FinansówBrandenburgii. Autorzy tego planu zakładali bardziej racjonalne i efektywne wykorzystanie potencjaługospodarczego i zmniejszenie napięcia w regionie poprzez wspólne programowanie i koordynowanierozwoju, które miało się rozciągać na szerokość około 50 km po stronie niemieckiej (część okręgówRostock, Neubrandenburg, Frankfurt nad Odrą, Cottbus i Drezno) w sumie obszar 21 tys. km² z 2,3mln Niemców i 100 km po stronie polskiej (województwa szczecińskie, gorzowskie, zielonogórskie,legnickie i jeleniogórskie) tj. obszar 32 tys. km² z 2,6 mln Polaków. Przyszłość regionunadodrzańskiego upatrywano w przemyśle i usługach, a rolnictwo głównie ze względu na słabe glebymiało tracić na znaczeniu. Zakładano pomoc dla rolnictwa i leśnictwa, przemysłu i rzemiosła, handlui usług, transportu, komunikacji i telekomunikacji. Przewidywano działania na rzecz poprawyinfrastruktury technicznej obszaru, ochrony środowiska, utylizacji odpadów. Koncepcja zawierałarównież propozycję dotyczącą sfery socjalnej, kulturalnej, zatrudnienia, zaopatrzenia i likwidacjibezrobocia. Plan Stolpego spotkał się w Polsce z chłodnym przyjęciem zarówno w sferach rządowych,choć nie odrzucono planu wprost , jak również w kręgach samorządowych. Przeważały opinie, żeplan preferuje nowoczesny rozwój niemieckiej części projektowanego obszaru, zaś po stroniepolskiej zakłada głównie stworzenie strefy wypoczynku, turystyki oraz ekologicznego rolnictwa. Wokółplanu , któremu zarzucano asymetryczność w zakresie osiąganych korzyści przez obie stronynarastało wiele uprzedzeń i niedomówień, aż do skrajnych ocen, że jest to próba „kolonizacji”,„wykupienia” Polski przez Niemcy. Zob. na ten temat szerzej L. Janiszewski: Niemcyw świadomości..., op.cit., s. 34; C. Trosiak: Procesy kształtujące pogranicze..., op.cit., s. 156;C. Osękowski, H. Szczegóła: Pogranicze..., op.cit., s. 90; Czy powstanie Oderland ? Zaliczka naintegrację. „Polityka” z 5 X 1991; Zamieszanie wokół Odry. „Gazeta Wyborcza” z 14 XI 1991;B. Kerski: Otwarta brama..., op.cit., s. 105.75 Zob. materiały internetowe: http://www.pomerania.org.pl/_012_pomerania_historia.htm92