Uniwersytet Śląski Wydział Nauk Społecznych Instytut Nauk ...

ozwoju gospodarczego, funkcję przełamywania barier społeczno-kulturowych,funkcję proekologiczną, funkcję organizacyjną i wiele innych. Funkcje te jak widaćodpowiadają różnym aspektom współpracy transgranicznej, które będę analizowałw dalszej części pracy.Niezaprzeczalnie także ważną staje się we współpracy transgranicznejfunkcja geopolityczna 82 . Otóż, w zakresie współpracy transgranicznej możnazaobserwować dwa zjawiska: z jednej strony szybki rozwój, a z drugiej jejnieodwracalność. W następstwie tych zjawisk pojawiają się wielowymiarowe, dobrzeukształtowane regiony transgraniczne oraz stopniowo zanikają funkcje granicpaństwowych w ich ujęciu tradycyjnym. Co więcej granice przekształcają się niew element dezintegrujący, ale wprost przeciwnie zaczynają spajać państwa.W rezultacie regiony graniczne w Europie uzyskają nowe zadanie zapobieganiakonfliktom i w ogóle niedopuszczania do ich pojawiania się.Trwałość postępujących procesów, jak również ich nieodwracalność jestgwarantowana przez szereg systematycznie rozwijających się instytucji różnego typuw Europie. Te tworzone instytucje 83 stanowią szkielet współpracy transgraniczneji dowodzą, jak wielką rolę i znaczenie przypisuje się regionom transgranicznymzarówno dla samych państw, jak i jednoczącej się Europy.W procesie jakiego jesteśmy świadkami współpraca transgraniczna pełniważną funkcję subsydiarności 84 . Polega ona na wzmocnieniu roli regionówtransgranicznych w dwukierunkowym procesie zachodzącym w jednoczeniu siękontynentu europejskiego. Z jednej strony dwukierunkowość ta jest związanaz integracją „odgórną”, a z drugiej z integracją „oddolną”.Integracja „odgórna”, gdy rozpatrujemy ją z punktu widzenia współpracytransgranicznej polega na regionalizacji 85 . Zakres stref granicznych jest wówczas82 M. Greta: Euroregiony..., op.cit., s. 45.83 Niektórzy zarzucają, że jest ich zbyt dużo i powoduje to pewne zamieszanie organizacyjne. Niewiadomo, która instytucja za co odpowiada. Przykładem niedoskonałości w biurokratycznejprocedurze w Brukseli była również na przykład sytuacja kiedy projekty składane w ramachprogramów Phare i INTERREG były rozpatrywane w siedzibie Unii Europejskiej, ale nie przez te sameinstytucje. Ponieważ projekty INTERREG jako wewnętrzne projekty analizowano w GeneralnejDyrekcji XVI (której podlega polityka regionalna), zaś środki przyznawane w ramach ProgramówPhare-CBC rozpatrywano w Generalnej Dyrekcji I (której podlega polityka zagraniczna). Miejmynadzieję, że Polska jako członek Unii Europejskiej, korzystający ze środków z FunduszyStrukturalnych, zwróci uwagę na ten problem i zaproponuje ulepszenie organizacyjne. W końcuobszary na granicy wschodniej będą przechodzić podobną ewolucję, jak dawna granica zachodniaPolski, będąca jednocześnie granicą zewnętrzną Unii. Zob. P. Dobrowolski: Euroregiony napograniczu z Niemcami – ich znaczenie w procesie zmian społeczno-politycznych na tym obszarze.W: Społeczno-polityczne aspekty transformacji ustrojowej. Red. P. Dobrowolski, J. Liszka,J. Sztumski. Ustroń 2001, s. 129.84 M. Greta: Euroregiony..., op.cit., s. 45.85 Zob. drugi podrozdział w rozdziale pierwszym.97