Uniwersytet Śląski Wydział Nauk Społecznych Instytut Nauk ...

- sentyment lokalny.Społeczności lokalne od zawsze były podstawowym elementem strukturyspołecznej, a gmina stała się ich instytucjonalnym i politycznym wyrazem. Przestrzeńlokalna owych społeczności charakteryzowała się konkretnością, którąidentyfikowano nazwą i własną miejscową tradycją. Dysponując władzą naokreślonym terytorium społeczności lokalne tworzyły układ względnie zamknięty,który często był wyizolowany z głównego nurtu wydarzeń politycznych.Paradoksalnie jednak to od wydarzeń wewnątrz tych społeczności rozpoczynały sięistotne procesy o szerszej skali i oddziaływaniu. Z drugiej strony rozwój cywilizacyjnyprzekształca stale układy lokalne i regionalne zagrażając istnieniu ich społeczności.Również zdaniem wielu badaczy, społeczności lokalne są głównym podmiotemi animatorem szczególnego procesu zmian, nazywanego rozwojem lokalnym lubendogennym, albowiem akcentuje się w nim rolę czynników wewnątrzsystemowych.Na różnych płaszczyznach można również analizować owe społeczności. Jeślichodzi na przykład o płaszczyznę polityczną to mamy doczynieniaz umiejscowieniem układu lokalnego w układzie władzy państwowej i hierarchiiadministracyjnej. Ekonomicznie analizując zaś istotny jest zakres ich aktywnościgospodarczej w zestawieniu z działalnością innych jednostek na tym polu. Napłaszczyźnie społecznej z kolei obserwować można specyficzne wytwarzanie sięstruktury klasowo-warstwowej społeczeństwa i werbalizację interesów grupowych.Wreszcie można również podejść do badania tych społeczności na płaszczyźniekulturowej, przede wszystkim skupiając się na obserwacji zróżnicowanych stylówżycia oraz kształtowania się poczucia identyfikacji i tożsamości z danym miejscem.Badanie społeczności lokalnych wymusza zatem wykorzystywanie różnychmetod, a kluczowym zadaniem wydaje się próba odpowiedzi na pytanie, czywewnętrzna i zewnętrzna dynamika funkcjonowania tych społeczności ma charakterendogenny, czy też przeciwnie egzogenny i ma swe źródła w impulsachzewnętrznych? Jak pokazują doświadczenia wydaje się, że we współczesnymświecie przekształcenia układów lokalnych i regionalnych dokonują się w wynikuingerencji układów wyższego stopnia, a głównie organizacji gospodarczychi wszelkiego typu instytucji publicznych. Ta ingerencja może jednak zarównopomagać społecznościom lokalnym i regionalnym, które przyjmują i adaptują noweproponowane elementy, ale może również z drugiej strony zagrażać ich interesom,charakterystycznych dla tych przygranicznych społeczności wymusza konieczność współdziałaniai współpracy z sąsiadami po drugiej stronie granicy, stąd niezwykle ważnym elementem staje się tuwspółpraca transgraniczna i jej wpływ na rozwój owych społeczności.7