Uniwersytet Śląski Wydział Nauk Społecznych Instytut Nauk ...

współpracy. Były to zazwyczaj gminy, w których współpraca na poziomie lokalnympraktycznie nie występowała.W badaniach dało się również zauważyć pozytywny stosunek ankietowanychdo Rosjan (69%) oraz potwierdziła się zależność, według której ci lepiej postrzegalisąsiada, którzy dobrze ich znali np. w wyniku kontaktów wzajemnych. Najczęściejwymienianymi cechami Rosjan były: otwartość, serdeczność, gościnność, szczerość,towarzyskość i przedsiębiorczość.Ważnym wnioskiem z badań był fakt, iż poziom rozwoju polsko-rosyjskiejwspółpracy transgranicznej nie odpowiadał jej potencjalnym możliwościom, couwarunkowane było istnieniem licznych barier towarzyszących owej współpracy.Za najpoważniejszą barierę po polskiej jak i po rosyjskiej stronie uznano brakśrodków finansowych na prowadzenie takiej współpracy (82% i 92% badanych).Kolejnymi wymienianymi przeszkodami po polskiej stronie były m.in.: bariery prawnoadministracyjne(65%), ograniczony dostęp do informacji o rosyjskim partnerze(57%), trudności w znalezieniu zagranicznych partnerów (56%), brak wsparciawspółpracy transgranicznej ze strony państwa (52%). Analogiczne wskazaniadotyczyły rosyjskich partnerów. Podczas wywiadu dodatkowo wymieniano jeszczebariery takie jak: złą politykę władz centralnych (rządu) w stosunku do sąsiada; słaborozwiniętą infrastrukturę przygraniczną (małą liczbę przejść i niską ich przepustowośćoraz zły stan dróg 35 ); kryzys ekonomiczny w Rosji i opóźnienia w reformach orazcentralizm państwowy; czynniki społeczno-kulturowe.Wreszcie chociaż możliwość wspólnego ubiegania się o środki pomocowe UEbyła najważniejszym motywem podpisania umów o współpracy oraz przystępowaniagmin do euroregionów, to wsparcie finansowe z Unii otrzymało niewiele gmin (10%badanych). Wiele gmin nie starało się o dotacje z programu Phare CBC z uwagi nabrak wymaganych w tym przypadku środków własnych.W odniesieniu natomiast do nielegalnego handlu przygranicznego,stanowiącego najważniejszą formę kontaktów na pograniczu polsko-rosyjskim,ankietowani liderzy oceniali go niejednoznacznie. W większości traktowano ówhandel bardziej w kategoriach korzyści niż strat, bowiem stanowił on doraźne,aczkolwiek ważne wsparcie dla bezrobotnych i ich rodzin na tych terenach 36 .35 Jako przykład podawano przejście graniczne w Gołdapi, na którym nie był dopuszczony ruchautokarowy, co poważnie utrudniało nie tylko stosunki gospodarcze, ale również kontakty kulturalne.Odrębnej zgody służb celnych wymagał przejazd wycieczki młodzieży, czy grupy artystów udającychsię z Kowali Oleckich do Krasnoznamieńska, a przekraczanie granicy na najbliższym przejściuw Bezledach wydłużało drogę o ponad 100 km. Ibidem, s. 218.36 Ibidem, s. 225.338