Uniwersytet Śląski Wydział Nauk Społecznych Instytut Nauk ...

niemieckich można zastanowić się nad kolejnymi uwarunkowaniami specyfiki tegoobszaru. Wydaje się, iż niezwykle ważnym czynnikiem, który wpływa na sytuacjępogranicza polsko-niemieckiego i rozwój regionalny oraz lokalny obecnie jest tzw.renta położenia. Obszar ten ma bardzo korzystne położenie: w centrum kontynentui w strefie krzyżujących się wpływów dużych ośrodków europejskiej rangi; od stronyzachodniej i południowej: Berlin, Drezno i Praga, a wschodniej: Poznań i Wrocław.Obszar przygraniczny łączy z Niemcami 40 przejść granicznych (drogowe, kolejowei rzeczne) 72 ; co stanowi 25% wszystkich istniejących w kraju i tym samym świadczyo dużym już stopniu otwarcia granicy, która w coraz mniejszym zakresie jest barierąograniczającą przepływ osób, towarów, pieniędzy i informacji. Dodać należy, żekolejne przejścia graniczne są nadal planowane.Liczba i standard przejść granicznych determinują stosunki pograniczaa jednocześnie wpływają na współpracę transgraniczną. W ogólnej liczbie przejść napograniczu polsko-niemieckim, 27 są to przejścia drogowe, 8 kolejowych i 5rzecznych. Stosunek udziału przejść granicznych na granicy zachodniej stanowi ¼ogólnej liczby przejść ogólnodostępnych w kraju, jednakże na tę liczbę przejśćprzypada blisko 50% przekroczeń granic Polski w ruchu osobowym i ponad 60%w przypadku samochodów osobowych i autobusów. W związku z tym liczba przejśćgranicznych nie do końca jest wystarczająca, a i sama ich przepustowośćpozostawia wiele do życzenia 73 . Problematyka granic i ich przepustowości nadalpozostaje głównym tematem poruszanym przez obie strony.W połączeniu z aspektami infrastrukuralnymi warto również zwrócić uwagę nazmiany w geostrategicznym położeniu Polski, spowodowane zjednoczeniem Niemieci przeobrażeniami polityczno-ustrojowymi w Europie Wschodniej. Spowodowały one,iż zasadniczo uległ zmianie charakter sąsiedztwa Polski i Niemiec, a w szczególnościwzrosła rola i znaczenie pogranicza polsko-niemieckiego w europejskiej przestrzeniregionalnej. Niemcy i Polska znalazły się bowiem na głównej europejskiej osigeostrategicznej. Na tej osi Polska przestrzeń dysponuje pewnymi istotnymi waloramii przez to można pokusić się o stwierdzenie, że zajmuje w niej centralną pozycję.72 Stan na podstawie danych zawartych w pracy S. Ciok: Pogranicze polsko-niemieckie. Problemy...,op.cit., s. 47.73 Trudności w budowie kolejnych przejść granicznych wynikają z charakteru granicy, która przebiegawzdłuż rzek, co pociąga za sobą bardzo duże koszty w postaci budowy mostów. Nie istnieją teżobwodnice w wielu miastach nadgranicznych, co również przyczynia się do wydłużenia czasuodprawy. S. Ciok: Pogranicze polsko-niemieckie. Problemy..., op.cit., s. 50 i nast.196