Uniwersytet Śląski Wydział Nauk Społecznych Instytut Nauk ...

przedsiębiorczości. Zdecydowanie najtrudniejszym w ocenie jest problem wpływuwspółpracy transgranicznej ma poziom bezrobocia. W tym przypadku badani sąpodzieleni i uważają, że ów wpływ maleje (2,5%) badanych, ale jest też grupa (0,6%)twierdząca, że raczej mamy doczynienia z tendencją wzrostową.Największy entuzjazm co do współpracy transgranicznej wykazują jednakliderzy z pogranicza polsko-niemieckiego, którzy w ponad 80% oceniają jej efektypozytywnie. W podobnym tonie wypowiadają się mieszkańcy pogranicza, wśródktórych 94% badanych Polaków i 79% Niemców ma jak najlepsze zdanie o efektachwspółpracy. W Polsce dostrzega się zwłaszcza wpływ współpracy na pojawianie sięnowych inwestycji i miejsc pracy, rozwój handlu i usług, zaś po stronie niemieckiejpodkreśla się głównie rozwój handlu i powstawanie nowych miejsc pracy.Natomiast oceny negatywne wśród przedstawicieli badaczy pojawiają się jedyniew 5% badanych i 11% przeciętnych obywateli 22 .Komplementarnym obszarem badania pokazującym stosunek ankietowanychdo współpracy jest ocena jej perspektyw rozwoju. Generalnie można zaobserwowaćwolę kontynuacji współpracy sąsiedzkiej choć oczywiście na poszczególnychpograniczach akcenty są rozłożone różnie. Na przykład na pograniczu polskorosyjskimzdaniem badanych współpraca powinna zmierzać, do dynamizowaniawspółpracy gospodarczej i wymiany handlowej, turystyki i ochrony środowiska.Działacze z pogranicza polsko-ukraińskiego z kolei sugerowali koniecznośćrozszerzenia dziedzin współpracy oraz zwiększenia częstotliwości wzajemnychkontaktów. Cześć również optowała za intensyfikacją współpracy gospodarczej,zauważając szanse wynikające z istnienia dużego i chłonnego rynku wschodniego.Wreszcie wspominano o współpracy w zakresie turystyki oraz zadbaniu o lepsząochronę środowiska naturalnego.Przedstawiciele działaczy z pogranicza polsko-czeskiego przyszłośćwspółpracy upatrywali z rozwoju wymiany kulturalnej (14%), gospodarczej (13%),turystycznej (11%) i edukacyjnej (7%). Przeciętni obywatele Czech na pierwszymplanie widzieli wymianę gospodarczą i turystyczną (po 20%) a następnie kulturalną(15%), jak również edukacyjną i spotkania miast partnerskich. Polscy respondenci zanajbardziej perspektywiczną uznali natomiast współpracę kulturalną (14%), a takżewymianę gospodarczą oraz zakładanie centrów informacji (po 9%), budowę22 Negatywne oceny efektów współpracy transgranicznej występują częściej po stronie niemieckiej,np. w miejscowościach zagrożonych wysokim bezrobociem. Mieszkańcy uważają bowiem, żewspółpraca może przyczyniać się do napływu tańszej siły roboczej z Polski. Ibidem, s. 68.331