Uniwersytet Śląski Wydział Nauk Społecznych Instytut Nauk ...

Jakie zatem tu stosować narzędzia pomagające rozwiązywać pojawiające sięproblemy? Otóż naczelnym celem jest praca na rzecz rozkwitu regionalnejświadomości transgranicznej, ułatwianie wszelkich form wymiany międzyszkolnej.Pomocne staje się także uznawanie dyplomów, a przede wszystkim wspomaganieprzepływu transgranicznej informacji regionalnej, na przykład za pomocą wszelkichdostępnych mediów. Promowanie działalności edukacyjno-kulturalnej(rozpowszechnianie utworów muzycznych, dzieł malarskich, literackich, teatralnychitp.) także stanowi nieocenione źródło wzajemnego poznawania się. Jednakżeelementem, na który zwłaszcza powinno się kłaść nacisk jest upowszechnianieprogramów nauki i doskonalenia języka sąsiedniej populacji granicznej (kursyjęzykowe, szkolenia itp.) 107 .Nie mniej ważną przeszkodą są nieadekwatności instytucjonalne w postacinierówności kompetencji instytucji, braku adekwatnych struktur instytucjonalnych, czyw ogóle braku odpowiednich służb zajmujących się współpracą. Przyczyną takiegostanu bardzo często są braki w uregulowaniach prawnych na poziomiemiędzypaństwowym, narodowym czy regionalnym i mogą być typu konstytucyjnego,ustawowego lub reglamentacyjnego 108 .Wśród problemów tej natury można wyodrębnić centralizację państwa lubadministracji, która imputuje postrzeganie działań i stosunków zewnętrznych jakowyłącznej domeny państwa bez możliwości dzielenia się lub delegowania tychuprawnień. Powoduje ta ścisła kontrola i nadzór, że regiony mają małe pole manewruw kwestiach sąsiedzkich. Często również nie są wygenerowane odpowiedniestruktury do zajmowania się współpracą transgraniczną. Jeśli natomiast już takieinstytucje są to nie są kompatybilne i mają różnie zdefiniowane kompetencje.Ponadto transgraniczne instytucje współpracy nie mają osobowości prawnej, sąraczej jedynie forum konsultacyjnym, co również powoduje, że akty tych instytucji nieposiadają ważności prawnej. W ogóle za największą bolączkę uznać należy brakinstrumentów prawnych (traktatów międzynarodowych i innych) umożliwiającychbezpośrednią współpracę jako władz publicznych 109 .Rozwiązaniem tych przeszkód mogą więc być podejmowane działaniazmierzające do regionalizacji i decentralizacji, jak również tworzenietransgranicznych przedstawicielstw i specjalnych struktur w społecznościach107 Podręcznik współpracy transgranicznej. Rada Europy. Warszawa 1996, s. 44. Na podst. S. Ciok:Bariery i ograniczenia..., op.cit., s. 56.108 Ibidem, s. 57 – 58; zob. także D. Bazuń, P. Napierała: Trudności w transgranicznej..., op.cit., s. 280– 281.109 Ch. Ricq: Biała Księga..., op.cirt., s. 61, 78. Na podst. M. Greta: Euroregiony..., op.cit., s. 51.106