Uniwersytet Śląski Wydział Nauk Społecznych Instytut Nauk ...

Widać to m.in. po ogólnych wskaźnikach, według których osobiste uczestnictwo wewspółpracy transgranicznej deklaruje blisko 59% respondentów z pogranicza polskoniemieckiego,35% respondentów z pogranicza polsko-czeskiego, 25% z pograniczapolsko-ukraińskiego i 23% z pogranicza polsko-rosyjskiego.Zauważyć można też istotne zróżnicowanie pod względem motywówuczestnictwa. Otóż na pograniczu w obwodzie kaliningradzkim działania wynikająz obowiązków zawodowych respondentów i dotyczą współpracy w zakresie rolnictwa,szkolenia i wymiany doświadczeń, kojarzenia partnerów handlowych, koordynacji naszczeblu wojewódzkim oraz doradztwa, a także budowy przejścia granicznego.Jednocześnie uczestnictwo przeciętnych obywateli jest tu znikome i ograniczonejedynie do handlu. Wręcz identyczna sytuacja jest na pograniczu polsko-ukraińskim,gdzie tylko 25% spośród badanych uczestniczy osobiście we współpracytransgranicznej, przy czym aż 60% z nich wywodzi się z grupy działaczy. Tutajdodatkowo w grupie pozostałych respondentów znikome zaangażowanie wewspółpracę transgraniczną (szacowane na 11%) powodowane jest miejscemzamieszkania. W zasadzie 90% osób w tej grupie uczestniczącej faktycznie wewspółpracy skupia się na wymianie handlowej i w związku z tym pochodziz miejscowości położonych najbliżej granicy.Odmienny obraz uczestnictwa we współpracy kształtuje się na pograniczupolsko-czeskim. Wśród działaczy najczęściej wymieniana jest współpraca kulturalna(24% Polaków i 28% Czechów). Poza tym Polacy w dalszej kolejności wskazują naruch turystyczny (16%), organizację wspólnych imprez (11%), integrację wśródmłodzieży (8%) oraz partnerstwo miast (5%). Natomiast po czeskiej stronie lokalnidziałacze wskazują na partnerstwo miast (22%), współpracę gospodarcząi wzajemne poznanie (11%) oraz organizację wspólnych imprez i współpracę szkół(6%). Badanie przeciętnych mieszkańców pogranicza polsko-czeskiego pozwalazaobserwować dość silne zaangażowanie we współpracę (aż 36% Czechów i 35%Polaków), a świadczy o tym m.in. wysoka częstotliwość przekraczania granicypaństwowej (średnio do trzech razy w miesiącu), przy czym częściej przekraczają jąPolacy. Różny charakter ma także owa wizyta. Czesi „zapuszczają” się głębiejw terytorium Polski, do najbliższego większego miasta, zaś Polacy zadowalają sięwizytą w miasteczku położonym najbliżej granicy, co też może wyjaśniać cel wizyty 20 .Choć deklaratywnie podstawowym celem wizyt jest aspekt handlowy (55% Polaków20Zob. wykaz najczęściej odwiedzanych miast M. Sobczyński: Percepcja współpracytransgranicznej..., op.cit., s. 64.328