Uniwersytet Śląski Wydział Nauk Społecznych Instytut Nauk ...

Przykładem euromiasta jest położone w południowej części pograniczazachodniego Gőrlitz i Zgorzelec. Historia jednolitej struktury osadniczej jest bardzodługa, bowiem sięga już XI wieku, kiedy pojawia się pierwsza wzmianka o osadzie.W XIII wieku Zgorzelec uzyskuje prawa miejskie i przez wiele następnych lat rozwijasię jako niepodzielona struktura miejska. 8 maja 1945 roku miasto opanowująjednostki radzieckie, a latem tego roku w Poczdamie zadecydowano o przyłączeniuwschodniej, prawobrzeżnej części miasta do Polski. Na przełomie lat 40. i 50.ubiegłego wieku w mieście osiedliło się tysiące Greków i Macedończykówprześladowanych w swej ojczyźnie z racji przekonań politycznych. W powojennejhistorii miasta przełomowe było rozpoczęcie pod koniec lat 50. budowy kombinatupaliwowo-energetycznego w Turowie. Miastu przypadła rola zaplecza zarównomieszkaniowego, handlowego, jak i kulturalnego. Na początku lat 60. ludność miastaprzekroczyła 20 tysięcy osób, by w 1975 roku osiągnąć ponad 30 tys. W 1957 rokuwznowiono kolejowy ruch graniczny, a po wprowadzeniu w 1971 rokubezpaszportowego ruchu drogowego Zgorzelec stał się jednym z najważniejszychprzejść granicznych na zachodzie kraju 34 .Już w okresie poprzedzającym transformację systemową w Polsce widać byłowspółpracę podzielonego granicą miasta 35 . Na przykład do 1972 roku Zgorzeleczaopatrywany był w wodę z ujęcia znajdującego się właśnie w Gőrlitz, zaś zewzględu na wcześniejsze powiązania komunalne dostarczycielem gazu dla stronyniemieckiej była polska gazownia w Zgorzelcu. Od połowy lat siedemdziesiątych,odkąd to obydwa miasta zaczęły dysponować odrębnymi sieciami urządzeńkomunalnych, współpraca w tej dziedzinie została ograniczona do wspólnej ochronyczystości wód oraz utrzymywania jako awaryjnych starych połączeń sieciwodociągowej przebiegających pod dnem Nysy. We wspomnianym okresie rozwijanotakże przedsięwzięcia z zakresu planowania przestrzennego. Na przykład w 1976roku zorganizowano konkurs dotyczący rozwiązania problemów powiązańkomunikacyjnych oraz przekształceń obszarów śródmiejskich obu miast. Natomiastu progu przekształceń systemowych w 1989 roku urbaniści z Gőrlitz i Jeleniej GóryIt is a town attempting to create better living conditions for its inhabitants, bearing in mind reasons ofState of both nations. From that point a faster development in the co-operation between the two townsshould be dated.” Informacje ze strony http://www.goerlitz.de/index_verwaltung_europa_en.html(styczeń 2007).34 Zob. historię miasta opisana na stronie http://www.zgorzelec.com35 Z. Przybyła: Współpraca Zgorzelca i Gőrlitz w dziedzinie infrastruktury technicznej. W: Euroregiony– mosty do Europy bez granic. Red. W. Malendowski, M. Szczepaniak. Warszawa 2000, s. 212.250