Uniwersytet Śląski Wydział Nauk Społecznych Instytut Nauk ...

niż harmonizowanie polityki socjalnej. We wspomnianej dziedzinie socjalnej nieosiągnięto jak dotychczas optymalnej równowagi, a jest to przewidywanew polityce społecznej, regionalnej czy transgranicznej. Na podstawie obserwacjidotychczasowej współpracy można wywnioskować, że stan stosunkówtransgranicznych nie osiągnął tego piątego etapu, a jeśli osiągnął to jedyniefragmentarycznie (niektóre regiony się zbliżyły o tego stanu). Dlatego tak ważne jesttworzenie struktury wzajemnego zrozumienia zanim dojdzie do konkretnychporozumień na bazie harmonizacji a następnie integracji 79 .Ostatnią fazą rozwoju w przypadku współpracy transgranicznej jest integracja.Precyzyjniejszym określeniem tego stanu jest po prostu tworzenie zintegrowanychprogramów rozwoju regionalnego i lokalnego. Programy te nie mogą być tworzonewcześniej i nie mogą jednocześnie być wcześniej osiągnięte niż ostateczny celintegracji. Z drugiej jednak strony to właśnie one służą tej integracji poprzeztransgraniczne rynki pracy, tereny transgranicznego rozwoju gospodarczego, terenytransgranicznych innowacji technologicznych, transgranicznego szkolenia i wreszcieżycia w kontekście integracji. Obserwuje się tu mechanizm wzajemnej zależności,takiego skonstruowania stosunków transgranicznych by integracja jako zjawiskonastępowała jednocześnie we wszystkich obszarach.W dotychczasowej współpracy społeczności lokalne i regionalne nie osiągnęłydwóch ostatnich etapów stosunków transgranicznych, są one „na drodze do ichspełnienia”. W zasadzie kluczowym etapem rozwoju tej współpracy jest etap czwarty,w trakcie którego szczególnego znaczenia nabierają granice, modyfikujące swojefunkcje. Współpraca transgraniczna od tego momentu zaczyna mieć wymiarintegracyjny.W kontekście tej zaproponowanej klasyfikacji etapów rozwojowych współpracytransgranicznej można wyprowadzić dwie generalne fazy 80 :Pierwszą fazą, na którą składają się przedstawione wcześniej etapy odpierwszego do trzeciego włącznie, jest faza zapoznawania się z regionem partnera.Strony współpracy powinny badać cechy charakterystyczne danego regionuprzygranicznego, zapoznać się z istniejącymi strukturami instytucjonalnymi w obrębiewszystkich potencjalnych uczestników oraz ustalić priorytety i cele działania. Tenstan wymaga jedynie nieformalnych struktur instytucjonalnych z osobami79 Ibidem.80 Ibidem, s. 44 – 45.94