Uniwersytet Śląski Wydział Nauk Społecznych Instytut Nauk ...

kreatywnego, efektywnego i racjonalnego wykorzystania miejscowych zasobówniematerialnych i materialnych.Na podstawie przytoczonych różnych podejść do omawianego zagadnieniawarto zwrócić uwagę na pewne kwestie wspólne.Po pierwsze, rozwój lokalny to proces, działanie, ale na pewno nie stan.Po drugie, podmiotem rozwoju lokalnego nie są władze lokalne, lecz lokalnawspólnota (społeczność) mieszkańcy danego terenu (nawet jeśli plan strategicznyukłada władza samorządowa to robi to w zasadzie w imieniu wspólnoty).Po trzecie, motorem rozwoju są głównie siły i czynniki endogenne.Po czwarte, gospodarka jest wprawdzie kluczem rozwoju lokalnego, alerozwój lokalny to coś więcej niż lokalny rozwój gospodarczy.Po piąte, kryterium rozwoju jest zadowolenie mieszkańców, zaspokojenie ichaspiracji, dążeń, ich subiektywne odczucie „poprawy warunków”, „podniesieniastandardów”, „polepszenia sytuacji” itd. 59W rezultacie przedstawionych założeń rozwoju lokalnego można zauważyćciekawą prawidłowość, otóż współgrają one ściśle z założeniami i przesłankamirozwoju współpracy transgranicznej. Zatem można przypuszczać, że realizowanawspółpraca transgraniczna będzie stanowić czynnik dynamizujący rozwój lokalny napograniczach tym samym stając się ważną „cegiełką” w rozwoju Unii Europejskiej.Czy podobnie kształtuje się sytuacja, gdy rozpatrujemy rozwój regionalny?Najbardziej ogólnie rozumiany rozwój regionalny jest procesem wszelkichzmian zachodzących w regionie, które podlegają ocenie w zależności od przyjętychkryteriów i od ustalonej na ich podstawie struktury celów. Wobec tego rozwójregionalny może polegać zarówno na zmianach pozytywnych, mówimy wówczaso rozwoju progresywnym, jak i negatywnych i wówczas stwierdzamy, że mamy doczynienia z rozwojem degresywnym. To czy są to zmiany pozytywne, czy negatywnestanowi niejednokrotnie dużą trudność w ocenie, często bowiem w analizachempirycznych mamy do czynienia ze sprzecznymi ze sobą tendencjami niepozwalającymi na łatwą, jednoznaczną kwalifikację konkretnych procesów dookreślonego typu. Konieczne jest wówczas zidentyfikowanie tendencji główneji kontrtendencji, co oczywiście nie jest pozbawione subiektywizmu, ale na pewnopozwala określić kierunek i charakter procesu rozwojowego.Rozwój regionalny jest procesem wielowymiarowym, wybitnieheterogenicznym, co rzutuje na trudność w jego badaniu i wymaga przyjęcia założeń59 W. Kłosowski: Strategie rozwoju lokalnego..., op.cit., s. 294.85