Uniwersytet Śląski Wydział Nauk Społecznych Instytut Nauk ...

zaobserwować wzrost zainteresowania w nawiązywaniu partnerstwa z gminami tegokraju. W inicjowaniu współpracy dużą rolę odgrywa wspólnota francuskiej Polonii 12 .Współpracę z gminami z krajów sąsiednich utrudniają dysproporcjegospodarcze oraz różnice w strukturach administracyjnych. Polskie gminy po 1990roku uzyskały osobowość prawną, dysponują szerokim zakresem zdań i kompetencji,która przejawia się w tym, że mogą m.in. nawiązywać współpracę z gminami innychkrajów. Nie zawsze jednak po drugiej stronie granicy znajduje się jednostkaadministracyjna odpowiadająca polskiej gminie, co stanowi istotną barierę wewspółpracy.Ilustracją tego problemu może być sytuacja na Słowacji 13 , gdzie odmiennysystem władzy lokalnej generuje przeszkody we współpracy. Wystarczy porównaćliczbę gmin, których na Słowacji jest ok. 2800, podczas gdy w Polsce o ponad 6-krotnie większym obszarze gmin jest prawie 2500. Powoduje to, że gminy słowackieto jednostki niewielkie z zasady nie obejmujące więcej niż jednej miejscowości(najmniejsza gmina słowacka posiada 16 obywateli). W ogóle jak zwracają uwagęniektórzy badacze węższy zakres współpracy z gminami Słowacji oraz krajów byłegoZSRR, jej szczątkowy charakter, jest wynikiem słabszej pozycji samorządu w tychkrajach 14 . Poważną przeszkodę stanowią także wzajemne uprzedzenia, niechęć dowspółpracy i negatywne stereotypy, szczególnie widoczne w kontaktach z gminamiczeskimi i ukraińskimi.Współpraca partnerska gmin jest zróżnicowana pod względem formalnymi można zaobserwować, że gminy z pogranicza częściej podpisują umowę niż gminyz pozostałej części Polski. Zawierane umowy przyjmują różne nazwy: są tu umowybliźniacze, partnerskie, umowy o współpracy, bądź porozumienia. Mogą oneprzyjmować postać deklaracji, listów intencyjnych lub ustnych porozumień. Umowajeśli dochodzi do jej podpisania nie zawsze jest zawierana na początku współpracy,a wiele gmin dopiero po wieloletnim programie partnerskim decyduje się na jejsformalizowanie, uznając że ów formalizm nie musi oznaczać szerszego zakreswspółpracy i lepszych rezultatów. Jakkolwiek należy pamiętać, że umowa jestpotrzebna przy ubieganiu się o fundusze na współpracę przy niektórych12 J de Chalander: Francja – Polska nowe wyzwanie. Kraków 1998. Na podst. A. Żelazo: Samorządgminny w stosunkach..., op.cit. 38.13 B. Gomółka: Współpraca transgraniczna na przykładzie miasta i gminy uzdrowiskowej Muszyna naSądecczyźnie. W: Rola granicy i współpracy transgranicznej w rozwoju lokalnym i regionalnym. Red.A. Mync, R. Szul. Warszawa 1999, s. 207.14 A. Kowalczyk, T. Nawrocki: Współpraca transgraniczna w „miastach podzielonych” na przykładziemiast Słubice – Frankfurt nad Odrą oraz Cieszyn – Český Téšin. W: Rola granicy i współpracytransgranicznej w rozwoju lokalnym i regionalnym. Red. A. Mync, R. Szul. Warszawa 1999, s. 188.243