Uniwersytet Śląski Wydział Nauk Społecznych Instytut Nauk ...

Ogólnym celem programu Phare była pomoc krajom kandydującym w ichprzygotowaniu do wejścia do Unii Europejskiej. Koncentrował się on na wspieraniupriorytetów, które pomagały państwom kandydującym wypełnić kryteriakopenhaskie 96 . Główne założenia nowej koncepcji Phare oparto na dwóchelementach, mianowicie na zwiększeniu udziału strony polskiej w realizacjiposzczególnych przedsięwzięć oraz na skoncentrowaniu pomocy finansowej nadwóch generalnych celach: inwestycjach (ok. 70 % środków finansowych) i rozwojuinstytucjonalnym (ok. 30% przeznaczonych środków). Projekty inwestycyjne możnabyło natomiast podzielić na:• inwestowanie w infrastrukturę niezbędną do stosowania zharmonizowanychprzepisów prawnych i wspomagających osiągnięcie standardów unijnychw zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, kontroli granic, kontroliweterynaryjnej, sprawiedliwości itp.• inwestowanie w spójność społeczno-gospodarczą poprzez działania zaradczepodobne do tych prowadzonych w krajach członkowskich w ramachEuropejskiego Funduszu Socjalnego. Wiązało się to z promowaniemfunkcjonowania gospodarki rynkowej oraz zdolności do uczestniczenia nakonkurencyjnym rynku unijnym 97 .Program Phare stanowił odrębną linię budżetową Komisji Europejskiej. Częśćśrodków była przekazywana w ramach programów narodowych i transgranicznych namocy memorandów finansowych (umowy międzyrządowe), bezpośrednio do krajówbeneficjentów i zarządzana przez administracje rządowe. Pozostała część (ok. 10% -udział ten malał wraz z procedurą kończenia tych projektów) była pod bezpośrednimzarządem Komisji Europejskiej w postaci Programów Wielonarodowychi Horyzontalnych 98 .96 Ustalone w czerwcu 1993 roku przez Radę Europejską kryteria obejmują: osiąganie przez państwokandydujące stabilności instytucji gwarantujących demokrację, praworządność oraz respektowaniepraw człowieka i mniejszości narodowych; istnienie sprawnej gospodarki rynkowej oraz wytworzeniezdolności przeciwstawiania się presji konkurencji i siłom rynkowym działającym wewnątrz UE;wytworzenie zdolności do wywiązywania się ze zobowiązań członkowskich, w szczególności realizacjicelów Unii Politycznej , Gospodarczej i Walutowej.97 W. Kosiedowski, B. Słowińska: Rola polityki regionalnej Unii Europejskiej w rozwoju regionalnymi lokalnym Polski. W: Zarządzanie rozwojem regionalnym i lokalnym. Problemy teorii i praktyki. Red.W. Kosiedowski. Toruń 2001, s. 307 – 308; oraz M. Rudnicki: Polityka regionalna Unii..., op.cit., s.126;P. Żuber: Programy przedakcesyjne – program Phare. W: Droga do funduszy strukturalnych..., op.cit.,s. 51; M. Mindur: Wpływ współpracy transgranicznej na wzrost skuteczności zarządzania gospodarkąregionów przygranicznych. „Organizacja i Kierowanie” 2001, Nr 3, s. 75 – 76. zob. także materiałyinternetowe: htpp://www.cie.gov.pl/fundusze/phare.html98 Zob. szerzej materiały internetowe: htpp://www.cie.gov.pl/fundusze/phare.html; oraz na przykładstrony euroregionów htpp://www.pomerania.org.pl .49