Uniwersytet Śląski Wydział Nauk Społecznych Instytut Nauk ...

wyprzedzeniem, gdyż trudniejsze procedury na granicy ograniczają spontanicznewyjazdy. Istnieją także obawy przed negatywnymi reakcjami społeczności lokalnychpo drugiej stronie granicy na uszczelnienie granic. Nasi sąsiedzi mogą nieakceptować nowych zasad selekcji wizowej i mniej chętnie przekraczać granice, comoże zwiększać dystans społeczny. Pojawić się może także polityczna reakcjawobec Polaków w postaci restrykcyjnych działań władz krajów sąsiednich (np.w obszarze współpracy kulturalno-oświatowej) i utrudnień dla Polakóww przekraczaniu granicy. Pozytywami wprowadzenia wiz to jednak z drugiej stronyograniczenie zjawisk patologicznych, o których wspominałem wcześniej.W perspektywie systemu władzy lokalnej badani uważali z kolei, żedotychczasowa polityka państwa polskiego w zakresie jego podstawowych interesówbyła w zasadzie zgodna z interesami społeczności lokalnych, które miejscowawładza reprezentuje. Zauważano jednak, że wraz ze staraniami o przyjęcie Polski doUE sytuacja ta zmieniała się na niekorzyść mieszkańców pogranicza i doprowadziłoto do rozdzielenia się interesów społeczności lokalnych (a także ich władz) odformułowanej przez władze centralne państwowej racji stanu. Poza tym wszyscyrespondenci wskazali na niebezpieczeństwo utraty podmiotowości politycznej przezwładze lokalne 39 .Wśród innych analiz dokonywanych na pograniczach warto wspomniećo badaniu przeprowadzonym przez Franciszka Kłosowskiego z Katedry GeografiiEkonomicznej Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Objęłoono obszar Euroregionu „Śląsk Cieszyński”, a przeprowadzono je w lipcu i wrześniu2001 roku, jako podsumowanie 3-letniej działalności tej struktury transgranicznej.Zwracając się do 402 mieszkańców gmin euroregionu (128 czechów i 274 Polaków)określono znajomość problematyki euroregionu, ocenę jego dotychczasowejdziałalności oraz istniejących ograniczeń, a także postulowane kierunki przyszłychdziałań 40 .Podstawowym wnioskiem jaki wysunięto po badaniach był fakt, iżspołeczności lokalne mają bardzo ograniczoną wiedzę o analizowanym euroregioniei jego działalności, która sprowadza się praktycznie wyłącznie do ogólnej znajomościnazwy Euroregionu. Jeśli chodzi natomiast o szczegóły i głębszą wiedzę z tejdziedziny odnotowano tu znaczny deficyt (zaledwie 8,4% badanych było w stanie coświęcej powiedzieć na temat działalności euroregionu, a tylko 2% było w stanie39 Zob. szerzej ibidem, s. 10 – 11, 37 – 38.40 F. Kłosowski: Euroregion „Śląsk Cieszyński” w świadomości..., op.cit., s. 51 i nast.341